Bài giảng Kinh tế học Tiền tệ-Ngân hàng - Bài 12: Chính sách tiền tệ và tài khóa trong mô hình IS-LM - Trần Thị Vân Anh

BÀI 12
CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ TÀI KHÓA TRONG 
MÔ HÌNH IS - LM
GVGD: TS. Trần Thị Vân Anh
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHQGHN
KHOA TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÔN KINH TẾ HỌC TIỀN TỆ - NGÂN HÀNG
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-2
YÊU CẦU CHUNG
1. Các nhân tố dịch chuyển IS và LM
2. CSTT&CSTK trong mô hình IS-LM
3. Quan hệ tổng cung & tổng cầu và khả
năng tự điều chỉnh của nền kinh tế
4. Lạm phát
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-3
CÁC NHÂN TỐ DỊCH CHUYỂN IS
Nhân tố Xu hướng Mức độ
a (C) (+) df Phụ thuộc độ co
I (+) giãn của IS & số
G (+) nhân của từng
NX (+) nhân tố tổng cầu
T (–) dt
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-4
CÁC NHÂN TỐ DỊCH CHUYỂN LM
Nhân tố Xu hướng Mức độ
MS (+) df Phụ thuộc độ
MD (–) dt giãn của MD với i
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-5
CÁC NHÂN TỐ THAY ĐỔI i* & Y*
1. Thay đổi của i* & Y* là kết quả chuyển
dịch của IS & LM do tác động của
CSTT và CSTK
2. Tác động của chính sách tiền tệ
• Công cụ: lượng cung tiền (M1) & lãi
suất (i)
• Kết quả: thay đổi i* & Y* nhưng ngược
c iều nhau
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-6
CÁC NHÂN TỐ THAY ĐỔI i* & Y*
• Ví dụ: CSTT mở rộng: tăng lượng cung
tiền → giảm lãi suất → I & NX tăng→
tổng cầu (Yad) & tổng sản phẩm Y tăng
- CSTT mở rộng: lãi suất giảm, Y tăng
- CSTT thắt chặt: lãi suất tăng, Y giảm
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-7
CÁC NHÂN TỐ THAY ĐỔI i* & Y*
3. Tác động của chính sách tài khóa
• Công cụ: T & G
• Kết quả: làm thay đổi i* & Y* nhưng
cùng chiều với nhau
• Ví dụ: CSTK hỗ trợ tăng trưởng = G
tăng hoặc T giảm → tổng cầu Yad &
Y tăng → lãi suất tăng
88
TỔNG HỢP CÁC NHÂN TỐ
TÁC ĐỘNG ĐẾN i* & Y*
Nhân tố Đáp lại của i*&Y* Lý do
C tăng Y tăng & i tăng C tăng, Yad tăng, IS df
I tăng Y tăng & i tăng I tăng, Yad tăng, IS df
G tăng Y tăng & i tăng G tăng, Yad tăng, IS df
NX tăng Y tăng & i tăng NX tăng, Yad tăng, IS df
T tăng Y giảm & i giảm T tăng, Yad giảm, IS dt
MS tăng Y tăng & i giảm MS tăng, i giảm, LM df
MD tăng Y giảm & i tăng MD tăng, i tăng, LM dt
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-9
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-10
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-11
CSTT HIỆU QUẢ HƠN CSTK
1. MD hoàn toàn không co giãn với lãi suất
 LM thẳng đứng //i CSTK hỗ trợ
tăng trưởng (tăng G hoặc giảm T) hoàn
toàn không hiệu quả. Nhưng CSTT lại
hoàn toàn có hiệu quả: (có thể làm) M1
tăng LM dịch phải i* giảm & Y*
tăng
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-12
CSTT HIỆU QUẢ HƠN CSTK
2. Khái quát:
• Khi cầu tiền càng ít co giãn, ít nhạy
cảm với lãi suất bao nhiêu, CSTT càng
có hiệu quả hơn CSTK bấy nhiêu
• Khi LM thẳng đứng thì CSTT hoàn
toàn có hiệu quả và CSTK hoàn toàn vô
hiệu quả
13
13
CSTT CÓ HIỆU QUẢ HƠN CSTK
i LM i LM1 LM2
i2 2 IS2 i1 1
i1 1 i2 2
IS1 IS
Y* Y Y1 Y2 Y
(1) (2)
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-14
CSTK HIỆU QUẢ HƠN CSTT
1. MD hoàn toàn co giãn với lãi suất 
LM nằm ngang CSTT hoàn toàn
không có hiệu quả. Còn CSTK (tăng
G hoặc giảm T) lại hoàn toàn có hiệu
quả. Ví dụ: G tăng IS sang phải 
i* không thay đổi & Y* tăng
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-15
CSTK HIỆU QUẢ HƠN CSTT
2. Khái quát:
• Khi cầu tiền càng co giãn, nhạy cảm
với lãi suất bao nhiêu, CSTK càng có
hiệu quả hơn CSTT bấy nhiêu
• Khi LM nằm ngang thì CSTT hoàn
toàn vô hiệu quả và CSTK hoàn toàn
hiệu quả
16
16
CSTK CÓ HIỆU QUẢ HƠN CSTT
i i
IS1 IS2
i* LM i* LM
Y Y1 Y2 Y
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-17
HIỆU QUẢ CỦA CSTT&CSTK
• Đường IS & LM luôn di chuyển →
Chính phủ chọn mục tiêu tùy thuộc vào
sự ổn định của IS & LM
• Để xác định tính hiệu quả của CSTT &
CSTC → cần đo lường chính xác độ co
giãn của cầu tiền với lãi suất
18
18
LỰA CHỌN 
MỤC TIÊU CỦA CSTT LÀ M1
Trường hợp, TT-HH dao động nhiều hơn TT-TT
i
IS’ IS* IS’’ LM*
i*
Yi’ YM’ Y
*
YM’’ Yi’’ Y
IS biến động hơn LM → Chọn ổn định M1 sẽ làm nền kinh 
tế biến động ít hơn
19
19
LỰA CHỌN
MỤC TIÊU CỦA CSTT LÀ i
Trường hợp, TT-TT dao động nhiều hơn TT-HH
i IS* LM’ LM* LM’’
i*
YM’ Y
* YM’’ Y
LM biến động hơn IS → Chọn ổn định i sẽ làm nền 
kinh tế ít biến động hơn
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-20
PHÂN TÍCH TỔNG CẦU &TỔNG CUNG
1. Tổng cầu (AD)
2. Tổng cung (AS)
3. Cân bằng & khả năng tự điều
chỉnh của nền kinh tế
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-21
TỔNG CẦU AD
1. Xây dựng đường tổng cầu (AD)
2. Các nhân tố dịch chuyển AD
3. Phân tích đường AD
22
22
XÂY DỰNG ĐƯỜNG AD
Quan hệ mô hình ISLM & mô hình AD-AS
i P
LM(P3) LM(P2) AD
i3 3 LM(P1) P3 3
i2 2 P2 2
i1 1 IS P1 1
Y3 Y2 Y1 Y Y3 Y2 Y1 Y
Đường AD chỉ ra mức tổng sản phẩm đảm bảo thị trường
HH&TT cân bằng ở mức giá cụ thể
23
23
NHÂN TỐ DỊCH CHUYỂN AD
1. Do các nhân tố dịch chuyển IS
• C tăng, IS & AD đều dịch phải
• I tăng, IS & AD đều dịch phải
• G tăng, IS & AD đều dịch phải
• NX tăng, IS & AD đều dịch phải
• T tăng, IS & AD đều dịch trái
2. Do các nhân tố dịch chuyển LM
• MS tăng, LM & AD dịch phải
• MD tăng, LM & AD dịch trái
24
24
DỊCH CHUYỂN ĐƯỜNG AD
(đường IS dịch chuyển)
Tác động của C, I, G, NX tăng & T giảm
i P
LM(P1) AD1 AD2
i2 2
i1 1 P1 1 2
IS2
IS1
Y1 Y2 Y Y1 Y2 Y
Do tác động của 5 yếu tố → đường IS & AD
dịch chuyển cùng hướng
25
25
DỊCH CHUYỂN ĐƯỜNG AD
(đường LM dịch chuyển)
Tác động của MS 1 tăng & M
D giảm
i LM1(P1) P
i1 2 LM2 (P1) AD1 AD2
i2 1 P1 1 2
IS
Y1 Y2 Y Y1 Y2 Y
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-26
PHÂN TÍCH TỔNG CẦU AD
1. P giảm, lượng tiền danh nghĩa
(M) không tăng lượng tiền thực
tế (M/P) tăng lãi suất giảm I
& NX tăng Yad tăng đường
AD dốc xuống.
2. Nhân tố khác (C, G, NX, T )
tương tự
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-27
TỔNG CUNG AS
1. Xây dựng tổng cung đường AS
2. Các nhân tố dịch chuyển AS
3. Phân tích đường AS
28
28
XÂY DỰNG ĐƯỜNG AS
Đường ASSR dốc lên do phản ánh quan hệ thuận 
giữa giá & sản lượng
P ASLR P AS1 AS2
PA A A'
Yn Y YA YA’ Y
Đường ASLR thẳng đứng tại mức sản lượng tiềm năng do
chi phí đầu vào đã tối ưu, Y không thể tăng thêm
29
29
NHÂN TỐ DỊCH CHUYỂN AS
1. Giá các yếu tố đầu vào tăng chi phí sản
xuất tăng khi giá sản phẩm (đầu ra) không
đổi lợi nhuận giảm, hãng thu hẹp sản
xuất AS dịch trái sản lượng (Y) giảm
tại mỗi mức giá (P)
2. Giá các yếu tố đầu vào giảm chi phí sản
xuất giảm khi giá sản phẩm (đầu ra) không
đổi lợi nhuận tăng, hãng mở rộng sản
xuất AS dịch phải & sản lượng (Y) tăng
ở mỗi mức giá (P)
30
30
CÂN BẰNG
TRONG MÔ HÌNH AS – AD NGẮN HẠN
1. Cân bằng trong ngắn hạn (SR) là sự kết hợp của ASSR
& AD, xác định điểm cân bằng (E) của nền kinh tế tại
một mức giá nhất định. Tại E có P0 & Y0 (giá & sản
lượng cân bằng), là điểm phản ánh xu hướng vận động
của nền kinh tế P AD
2. Đồ thị P0 E AS
Y0 Y
31
31
CÂN BẰNG
TRONG MÔ HÌNH AS – AD DÀI HẠN
1. Cân bằng trong dài hạn (LR) là sự kết hợp của
cả AD, ASSR & ASLR, xác định điểm cân bằng
(E) của nền kinh tế tại điểm Y = Yn với mức U
= Un
2. Đồ thị P AD ASLR ASSR
P0 E
Y0 = Y
n Y
32
32
CƠ CHẾ
TỰ ĐIỀU CHỈNH CỦA NỀN KINH TẾ
1. Chuyển dịch của AD
• AD chuyển dịch sang phải khi M1, C, I, G, NX
tăng & MD, T giảm Yn tăng đến Y1, đồng thời
P cũng tăng từ P1 P2. Nhưng P tăng W (tiền
lương) tăng & làm AS giảm từ AS1 sang AS2, kéo
Y trở lại Yn. Kết quả là chỉ có P tăng & có thể 
lạm phát
• AD chuyển dịch sang trái khi các nhân tố thay đổi
ngược lại. Và kết quả thu được cũng chỉ là mức
giá giảm & có thể giảm phát
33
33
CHUYỂN DỊCH CỦA ĐƯỜNG AD 
P AD2 ASLR ASSR2
P2 AD1 2 ASSR1
1’
P1 1
Yn Y1’ Y
34
34
CƠ CHẾ 
TỰ ĐIỀU CHỈNH CỦA NỀN KINH TẾ
2. Chuyển dịch của đường AS
1. Những nhân tố chuyển dịch AS
• Tình trạng của thị trường lao động
• Dự đoán về lạm phát
• Công nhân đòi tăng lương
• Tăng các chi phí sản xuất khác
2. Tác động
• Chi phí sản xuất tăng AS giảm, dịch trái 
giảm Y & tăng P Y Un Nền
kinh tế tự điều chỉnh để trở về Yn & Un
35
35
CHUYỂN DỊCH CỦA ĐƯỜNG AS
P ASLR ASSR2
P2 2 ASSR1
P1 1 AD
Y1 Y
n Y
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-36
Ý NGHĨA PHÂN TÍCH AD & AS
1. Nghiên cứu ảnh hưởng của tiền tệ với sản
phẩm và giá cả, cơ chế xác định mức sản
lượng và giá cả trong ngắn hạn và dài hạn.
2. Công cụ hữu hiệu giải thích tính chất của chu
kỳ kinh doanh (vận động của sản lượng và tỷ
lệ thất nghiệp quanh điểm cân bằng dài hạn)
3. Giải thích khả năng tự điều chỉnh cân bằng
của nền kinh tế khi có tác động của việc dựng
lên hoặc bỏ đi hàng rào thuế quan & phi thuế
quan
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-37
LẠM PHÁT
1. Định nghĩa: Lạm phát là hiện tượng giá cả tăng nhanh
và liên tục trong một thời gian dài.
2. Các nhân tố ảnh hưởng
a) Chính sách tiền tệ (phái tiền tệ)
b) Chính sách tài khoá (phái Keynes)
c) Chính sách việc làm
d) Các cú sốc từ nền kinh tế
TS. Trần Thị Vân Anh– Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-38
CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ LẠM PHÁT
CÓ NHIỀU VIỆC LÀM
1. Mục tiêu có mức thất nghiệp thấp
2. Phương pháp
• Áp dụng CSTK mở rộng
• Áp dụng CSTT mở rộng
3. Hậu quả
• Lạm phát chi phí đẩy: Chính phủ muốn đạt
mức thất nghiệp = Un
• Lạm phát cầu kéo: Chính phủ muốn đạt
mức thất nghiêp < Un
39
39
LẠM PHÁT CHI PHÍ ĐẨY 
(đường AD liên tục dịch phải) 
P ASLR ASSR3
ASSR2
P3 3
ASSR1
P2 2 AD3
P’1 1’
P1 1 AD2
AD1
Y1 Y
n Y
40
40
LẠM PHÁT CẦU KÉO
P ASLR ASSR3
ASSR2
P3 3
ASSR1
P2 2
P1 1 AD3
AD2
AD1
Yn Y1 Y
41
41
CÁC BIỆN PHÁP TÀI TRỢ 
THÂM HỤT NGÂN SÁCH 
1. Bán trái phiếu (1)
1. Không ảnh hưởng đến cơ số tiền & lượng tiền
cung ứng
2. Không ảnh hưởng rõ tới tổng cầu
3. Không gây lạm phát
4. Khó thực hiện nếu TTTC chưa phát triển
2. In tiền:
1. Tăng cơ số tiền & lượng tiền cung ứng
2. Ảnh hưởng tới tổng cầu
3. Mứcgiá ả tăng.