Bài giảng Kinh tế học đại cương - Chương 6: Đo lường sản lượng quốc gia

Chương 6: Đo lường sản 
lượng quốc gia
Nội dung
I. Mục tiêu và các công cụ điều tiết vĩ mô
II. Một số khái niệm cơ bản
III. Chỉ tiêu đo lường tổng sản lượng quốc 
gia
I. Mục tiêu và các công cụ điều 
tiết vĩ mô
Công cụ
• Chính sách
tài khóa
• Chính sách
tiền tệ
• Chính sách
thu nhập
• Chính sách
đối ngoại
Mục tiêu
• Tăng
trưởng kinh
tế
• Tỷ lệ thất
nghiệp
• Điều chỉnh
lạm phát
www.themegallery.com Company Logo
II. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
 Thu nhập khả dụng (Yd)(DI): Là lượng thu nhập cuối
cùng mà hộ gia đình được tiêu dùng
Thu nhập khả dụng = Thu nhập – thuế trực thu (Yd = 
Y - Td)
Thu nhập khả dụng (Yd) = C + S
 Tiêu dùng (C): Là lượng tiền hộ gia đình dùng mua
hàng tiêu dùng
 Tiết kiệm (S): Là phần còn lại của thu nhập của hộ gia 
đình sau khi đã tiêu dùng
 Khấu hao (De): Là khoản tiền bù đắp giá trị hao mòn 
của tài sản cố định 
www.themegallery.com Company Logo
2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Đầu tư tư nhân (I): 
I = Khấu hao + Đầu tư ròng (In)
www.themegallery.com Company Logo
2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Thuế (Tx): là nguồn thu quan trọng nhất 
của chính phủ để đáp ứng nhu cầu chi tiêu 
công
Thuế trực thu (Td): là loại thuế đánh trực tiếp 
vào thu nhập của các thành phần dân cư
 Thuế gián thu (Ti): là loại thuế đánh gián tiếp 
vào thu nhập
www.themegallery.com Company Logo
II. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Chi tiêu của chính phủ:
Chi mua hàng hóa dịch vụ (G): là
khoản tiền chính phủ dùng để trả
lương, mua sắm hàng hóa dịch vụ và
đầu tư
Chi chuyển nhượng (Tr): là những
khoản cho không của chính phủ như
trợ cấp, bù lỗ
www.themegallery.com Company Logo
II. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Xuất khẩu (X): Là lượng tiền người nước 
ngoài mua hàng trong nước
Nhập khẩu (M): Là lượng tiền người trong 
nước mua hàng của nước ngoài
X – M : Xuất khẩu ròng
www.themegallery.com Company Logo
II. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Tiền lương (W): là thu nhập nhận được từ 
việc cung ứng sức lao động
Tiền thuê (R): là khoản thu nhập có được do 
cho thuê đất đai, nhà cửa và các loại tài sản 
khác
Tiền lãi (i): là thu nhập nhận được do cho 
vay, tính theo một mức lãi suất nhất định
Lợi nhuận (Pr): là phần còn lại sau khi lấy 
doanh thu – chi phí sản xuất 
www.themegallery.com Company Logo
Sơ đồ chu chuyển kinh tế
HỘ GIA ĐÌNH CHÍNH PHỦ DOANH NGHIỆP
GDP = 10.000
NƯỚC NGOÀI
W + R + i + Pr= 6000
Ti = 1500
C+ I + G
De = 2500
Td = 1000
G = 2000
Tr = 500
S=500
I =3000 M =800
9200 X= 800
III. Chỉ tiêu đo lường tổng sản lượng quốc gia
1. Chỉ tiêu GDP và GNP
• Chỉ tiêu GDP
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP-Gross Domestic 
Product) là toàn bộ giá trị mới được tạo ra trên 
lãnh thổ một quốc gia trong một thời gian nhất định 
(thường là 1 năm)
• Chỉ tiêu GNP
Tổng sản phẩm quốc dân (GNP-Gross National 
Product) là toàn bộ giá trị mới do công dân một 
nước tạo ra trong một thời gian nhất định (thường 
là 1 năm)
www.themegallery.com Company Logo
Phân biệt GDP và GNP
Giống nhau: Đều tính giá trị sản phẩm
cuối cùng của nền kinh tế
Khác nhau:
- GDP tính theo lãnh thổ một nước
- GNP tính theo quyền sở hữu (công dân
của một nước)
GNP = GDP + NIA
Trong đó: NIA = Thu nhập từ các yếu tố xuất 
khẩu – Thu nhập từ các yếu tố nhập khẩu
VÍ DỤ
Giá trị mới được tính vào GDP nước nào? GNP nước 
nào?
a. Samsung đầu tư 1 tỷ USD vào Việt Nam và tạo ra 
khoản thu nhập trị giá 0,5 tỷ USD.
b. Mitsubishi đóng tàu tại Nagoya và bán cho chính 
phủ Nga.
c. Một người Việt Nam sang làm việc tại Đài Loan và 
tạo ra khoản thu nhập 5000 USD.
d. Sony đầu tư tại Việt Nam để sản xuất ra hàng hóa 
và bán ngược về thị trường Nhật Bản.
www.themegallery.com Company Logo
2. Cách tính GDP danh nghĩa theo giá thị 
trường
Phương pháp sản xuất (hay giá trị gia
tăng - VA)
GDP = ∑ VA
VA =
Xuất lượng của 
doanh nghiệp
Chi phí trung gian 
của doanh nghiệp
_
www.themegallery.com Company Logo
2. Cách tính GDP danh nghĩa theo giá 
thị trường
Xuất lượng của doanh nghiệp:
Là giá trị của toàn bộ hàng hóa và dịch vụ
mà doanh nghiệp sản xuất ra trong 1 năm
Chi phí trung gian của doanh nghiệp:
Là những chi phí vật chất và dịch vụ mua
ngoài được sử dụng hết một lần trong quá
trình sản xuất.
2.1. Khái quát về GDP
Ví dụ: Quy trình sản xuất bánh mì
Doanh 
nghiệp
Sản 
phẩm
Giá trị 
(USD)
1 Lúa mì 1000
2 Bột mì 1500
3 Bánh 
mì
5000
VA(1) = 
VA (2) = 
VA (3) =
Tổng giá trị được tính vào 
GDP: 
www.themegallery.com Company Logo
2. Cách tính GDP danh nghĩa theo giá 
thị trường
 Phương pháp chi phí (hay thu nhập hay phân phối)
GDP = De + W + R + i + Pr + Ti
De : Khấu hao
W: Tiền lương
R: Tiền thuê
i: Tiền lãi
Pr: Lợi nhuận
Ti: Thuế gián thu
www.themegallery.com Company Logo
2. Cách tính GDP danh nghĩa theo giá 
thị trường
Phương pháp chi tiêu (hay luồng sản
phẩm)
GDP = C + I + G + X – M
C : Tiêu dùng
I: Đầu tư
G: Chi tiêu của chính phủ
X: Xuất khẩu
M: Nhập khẩu
www.themegallery.com Company Logo
3. GDP và GNP theo các loại giá khác
GDP hoặc GNP danh nghĩa theo giá thị
trường (a)
GDP hoặc GNP danh nghĩa theo giá yếu tố
sản xuất (b)
GDP hoặc GNP thực theo giá thị trường (c)
GDP hoặc GNP thực theo giá yếu tố sản xuất
(d)
(b) = (a) – thuế gián thu (Ti)
(c) = (a) /chỉ số giá
(d) = (b) /chỉ số giá
www.themegallery.com Company Logo
Sản phẩm quốc dân ròng (NNP):
NNP = GNP – De
Sản phẩm quốc nội ròng (NDP):
NDP = GDP – De
Thu nhập quốc dân
NI = NNP – thuế gián thu
Thu nhập cá nhân
PI = NI – Pr* + Tr (Với: Pr*: Lợi nhuận giữ lại + Nộp cho
chính phủ (Nộp phạt+Thuế thu nhập DN))
Thu nhập khả dụng (DI hoặc Yd)
DI (Yd) = PI – Td
4. Một số chỉ tiêu suy ra từ GDP và GNP