Bài giảng Kiến trúc phần mềm - Chương 3: Các mẫu kiến trúc phổ dụng

Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 1
3.1 Kiến trúc trong các hệ thống phần mềm
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
3.3 Kết chương
Chương 3
CÁC MẪU KIẾN TRÚC PHỔ DỤNG
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 2
3.1 Kiến trúc trong các hệ thống phần mềm
‰ kiến trúc là cấu trúc các phần tử, không chỉ là cái gì mà là tại sao
‰ kiến trúc tốt :
ƒ kết quả của 1 tập các nguyên tắc và kỹ thuật nhất quán ₫ược 
áp dụng nhất quán thông qua tất cả các bước của dự án phần 
mềm
ƒ không nản lòng khi ₫ối diện với các thay ₫ổi không thể tránh 
₫ược.
ƒ nguồn hướng dẫn xuyên suốt thời gian sống của phần mềm
ƒ bao gồm 1 ít tính chất và luật khóa ₫ể tổ hợp chúng sao cho sự
toàn vẹn kiến trúc ₫ược giữ nguyên.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 3
3.1 Kiến trúc trong các hệ thống phần mềm
Các phần tử của ₫ặc tả kiến trúc
‰ Định nghĩa kiến trúc cho 1 hệ thống chọn :
ƒ các thành phần : ₫ịnh nghĩa ₫ịa ₫iểm tính toán, thí dụ filter, 
database, object, ADT
ƒ các mối nối (Connector) : làm trung gian cho tương tác giữa 
các thành phần. gọi thủ tục, pipe, phát tán sự kiện.
ƒ các thuộc tính : xác ₫ịnh thông tin cho việc phân tích và xây 
dựng : chữ ký, ₫iều kiện pre/post, ₫ặc tả RT.
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 4
3.1 Kiến trúc trong các hệ thống phần mềm
Mẫu/Kiểu kiến trúc (Architecture Pattern/Style)
‰ Kiểu kiến trúc ₫ịnh nghĩa 1 họ các kiến trúc ₫ược giới hạn bởi :
ƒ từ vựng thành phần/mối nối.
ƒ các luật topology.
ƒ các ràng buộc ngữ nghĩa.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 5
3.1 Kiến trúc trong các hệ thống phần mềm
Các ₫ặc ngữ kiến trúc phổ biến
‰ Các hệ thống xử lý dòng dữ liệu : lô tuần tự (Batch sequential), 
₫ường ống và lọc (Pipe and filters)
‰ Các hệ thống gọi-trả về : chương trình chính và thủ tục (main 
program & subroutines), các cấp có thứ bậc (Hierarchical layers), 
hệ thống hướng ₫ối tượng (OO system).
‰ Các máy ảo : Trình thông dịch (Interpreters), hệ thống dựa vào 
luật (Rule-based system)
‰ Các thành phần ₫ọc lập : các process giao tiếp nhau 
(Communicating processes), các hệ thống xử lý sự kiện (Event 
systems).
‰ Các hệ thống tập trung quanh dữ liệu (Repositories) : Database, 
Blackboard
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 6
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc ₫ơn thể (Monolithic)
‰ Đặc tả : Hệ thống chỉ gồm duy nhất 1 module. Module này chứa 
mọi thứ của chương trình :
ƒ giao tiếp giữa các thành phần là cục bộ và rất hiệu quả.
ƒ thích hợp cho những phần mềm nhỏ, ₫ơn giản.
ƒ không thích hợp cho những phần mềm lớn và phực tạp.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 7
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc lô tuần tự (Batch Sequential)
‰ Đặc tả : Chương trình gồm n phần mềm ₫ộc lập và ₫ược chạy 
theo cơ chế tuần tự : phần mềm i chạy trước, khi xong rồi thì
truyền kết quả cho phần mềm thứ i+1... Mỗi phần mềm i trong lô 
₫ược gọi là filter, nó xử lý dữ liệu ₫ầu vào theo ₫ịnh dạng xác ₫ịnh 
rồi tạo kết quả ₫ầu ra theo ₫ịnh dạng xác ₫ịnh.
Filter Filter Filter Filter
data 1 data 2 data 3 data 4 data 5
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 8
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc lô tuần tự (Batch Sequential) 
‰ Tình huống nên dùng : trong các ứng dụng xử lý dữ liệu mà dữ
liệu nhập cần ₫ược xử lý bởi nhiều công ₫oạn khác nhau và có
tính ₫ộc lập cao trước khi tạo ra kết quả cuối cùng.
‰ Ưu ₫iểm : dễ dàng thay ₫ổi/bảo trì/dùng lại từng filter của hệ
thống, phù hợp với nhiều hoạt ₫ộng nghiệp vụ, dễ dàng nâng cấp
bằng cách thêm filter mới.
‰ Khuyết ₫iểm : 2 filter kề nhau cần tuân thủ ₫ịnh dạng dữ liệu
chung.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 9
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc lô tuần tự (Batch Sequential)
‰ Thí dụ : Thiết kế trực quan cửa sổ giao diện và dùng nó trong 
phần mềm android.
Chương trình 
thiết kế trực quan 
giao diện cửa sổ
ứng dụng
Project Android 
quản lý ứng dụng 
androidNgười thiết kế
giao diện
File XML 
₫ặc tả bản 
thiết kế
Chương trình 
android dùng 
giao diện ₫ược 
thiết kế
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 10
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc ₫ường ống và lọc (Pipe and filter Architecture) 
‰ Đặc tả : Nới rộng kiến trúc lô tuần tự lên tầm cao mới :
ƒ Các filter không nhất thiết là phần mềm ₫ộc lập lẫn nhau, 
chúng có thể là các thread chạy trong 1 chương trình.
ƒ Có thể có nhiều ống con trong từng ₫oạn xử lý.
Filter
Filter Filter
Filter
Filter Filter
data 1
data 2
data 3
data 4
data 5
data 6
data 7
data 8
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 11
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc ₫ường ống và lọc (Pipe and filter Architecture) 
‰ Tình huống nên dùng : trong các ứng dụng xử lý dữ liệu mà dữ
liệu nhập cần ₫ược xử lý bởi nhiều công ₫oạn khác nhau và có
tính ₫ộc lập cao trước khi tạo ra kết quả cuối cùng.
‰ Ưu ₫iểm : dễ dàng thay ₫ổi/bảo trì/dùng lại từng filter của hệ
thống, phù hợp với nhiều hoạt ₫ộng nghiệp vụ, dễ dàng nâng cấp 
bằng cách thêm filter mới, hiệu quả cao hơn kiến trúc lô tuần tự.
‰ Khuyết ₫iểm : 2 filter kề nhau cần tuân thủ ₫ịnh dạng dữ liệu 
chung.
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 12
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc ₫ường ống và lọc (Pipe and filter Architecture) 
‰ Thí dụ : Chương trình dịch ngôn ngữ
Scanner
source code chuỗi token
Parser Phân tích 
cú pháp
Phân tích 
ngữ nghĩa
Tạo code 
mục tiêu
cây cú pháp 
hoàn chỉnh
cây ngữ nghĩa object codecây cú pháp 
thô
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 13
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc nhiều cấp (Layered architecture) 
‰ Đặc tả : Hệ thống gồm nhiều cấp chức năng dạng chồng lên
nhau, mỗi layer có chức năng cụ thể, rõ ràng và cung cấp các
dịch vụ cho layer ngay trên mình. Layer cấp thấp nhất chứa các
dịch vụ cơ bản nhất và ₫ược dùng cho toàn hệ thống.
Layer 1
Layer 2
Layer n
Layer n-1
...
interface sử dụng 
của layer 1
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 14
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc nhiều cấp (Layered architecture) 
‰ Tình huống nên dùng : xây dựng thêm khả năng mới trên hệ
thống có sẵn, hay khi có nhiều nhóm phát triển khác nhau, mỗi
nhóm chịu trách nhiệm về 1 layer chức năng cụ thể, hay khi có
yêu cầu bảo mật nhiều cấp.
‰ Ưu ₫iểm : cho phép hiệu chỉnh bên trong layer bất kỳ sao cho
interface không ₫ổi. Có thể giải quyết 1 chức năng nào ₫ó (xác
nhận user) ở nhiều cấp theo cách thức tăng dần. 
‰ Khuyết ₫iểm : khó tách bạch chức năng của từng cấp, layer trên
khó tương tác với layer phía dưới nó nhưng không liền kề. Hiệu
quả giảm sút khi nhiều layer phải tương tác nhau ₫ể giải quyết 1 
chức năng nào ₫ó.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 15
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc nhiều cấp (Layered architecture) 
‰ Thí dụ : Kiến 
trúc mạng OSI 
và kiến trúc 
mạng internet.
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 16
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc client-server (client-server Architecture) 
‰ Đặc tả : Hệ thống gồm 2 loại phần tử chức năng : server cung cấp
1 số dịch vụ, client là phần tử sử dụng dịch vụ bằng cách truy xuất
₫ến server tương ứng.
Client Serverdùng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 17
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc client-server (client-server Architecture) 
‰ Tình huống nên dùng : khi database dùng chung từ nhiều vị trí
khác nhau hay khi tải hệ thống thay ₫ổi ₫ộng (nhân bản server 
thành nhiều phần tử).
‰ Ưu ₫iểm : server có thể phân tán tự do trên mạng.
‰ Khuyết ₫iểm : ₫ộ hiệu quả phụ thuộc vào mạng và hệ thống nên
khó lường trước. Nếu các server ₫ược quản lý bởi các tổ chức
khác nhau thì có vấn ₫ề về quản lý chúng.
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 18
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc client-server (client-server Architecture) 
‰ Thí dụ : Hệ thống quản lý phim ảnh dùng mô hình client-server 
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 19
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc 3 ₫ối tác (3-tiers Architecture) 
‰ Đặc tả : Sự cải tiến của kiến trúc client-server. Hệ thống gồm 3
loại phần tử chức năng : client, server, và server của server.
Client Server 
cho client
dùng Server cho 
server
dùng
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 20
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc 3 ₫ối tác (3-tiers Architecture)
‰ Tình huống nên dùng : khi database dùng chung từ nhiều vị trí
khác nhau hay khi tải hệ thống thay ₫ổi ₫ộng (nhân bản server 
thành nhiều phần tử).
‰ Ưu ₫iểm : server có thể phân tán tự do trên mạng.
‰ Khuyết ₫iểm : ₫ộ hiệu quả phụ thuộc vào mạng và hệ thống nên
khó lường trước. Nếu các server ₫ược quản lý bởi các tổ chức
khác nhau thì có vấn ₫ề về quản lý chúng.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 21
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc 3 ₫ối tác (3-tiers Architecture)
‰ Thí dụ : Hệ thống quản lý phim ảnh dùng mô hình 3-tiers
Client 1
Server tiếp nhận các request từ client và xử lý luận lý
Client 2 Client 3 Client n
Internet
DBMS ds 
thư viện 
DBMS 
Films
DBMS 
Photo
DBMS
thông tin
Internet
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 22
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc n ₫ối tác (n-tiers Architecture) 
‰ Đặc tả : Sự tổng quát của kiến trúc 3-tiers. Hệ thống gồm n loại
phần tử chức năng : client, server, và server của server,...
Client Server 
cho client
dùng Server cho 
server 1
dùng Server cho 
server n-2
dùng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 23
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc n ₫ối tác (n-tiers Architecture)
‰ Tình huống nên dùng : khi database dùng chung từ nhiều vị trí
khác nhau hay khi tải hệ thống thay ₫ổi ₫ộng (nhân bản server 
thành nhiều phần tử).
‰ Ưu ₫iểm : server có thể phân tán tự do trên mạng.
‰ Khuyết ₫iểm : ₫ộ hiệu quả phụ thuộc vào mạng và hệ thống nên
khó lường trước. Nếu các server ₫ược quản lý bởi các tổ chức
khác nhau thì có vấn ₫ề về quản lý chúng.
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 24
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc n ₫ối tác (n-tiers Architecture)
‰ Thí dụ : Hệ thống quản lý phim ảnh dùng mô hình n-tiers
Client 1
Server tiếp nhận các request từ client và xử lý luận lý
Client 2 Client 3 Client n
Internet
DBMS ds 
thư viện 
DBMS 
Films
DBMS 
Photo
DBMS
thông tin
Internet
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 25
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc MVC (Model-View-Controller) 
‰ Đặc tả : Hệ thống gồm 3 thành phần luận lý tương tác lẫn nhau :
ƒ Model quản lý dữ liệu và các tác vụ liên quan ₫ến dữ liệu này.
ƒ View ₫ịnh nghĩa và quản lý cách thức dữ liệu ₫ược trình bày
cho user. 
ƒ Controller quản lý các tương tác với user như ấn phím, click 
chuột và gởi thông tin tương tác này tới View và/hoặc Model.
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 26
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc MVC (Model-View-Controller) 
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 27
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc MVC (Model-View-Controller) 
‰ Tình huống nên dùng : Hệ thống có nhiều cách ₫ể view và tương
tác với dữ liệu, hoặc ta chưa biết trước các yêu cầu tương lai về sự
tương tác và biểu diễn dữ liệu của chương trình.
‰ Ưu ₫iểm : cho phép dữ liệu thay ₫ổi ₫ộc lập với cách thức thể hiện
nó và ngược lại.
‰ Khuyết ₫iểm : có thể cần nhiều code hơn và code có thể phức
tạp hơn khi mô hình dữ liệu và sự tương tác chỉ ở mức ₫ộ ₫ơn
giản.
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 28
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc MVC (Model-View-Controller) 
‰ Thí dụ : Hệ thống web dùng kiến trúc MVC :
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 29
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc MVP (Model-View-Presenter) 
‰ Đặc tả : Hệ thống gồm 3 thành phần luận lý tương tác lẫn nhau :
ƒ Model quản lý dữ liệu và các tác vụ liên quan ₫ến dữ liệu này.
ƒ View ₫ịnh nghĩa và quản lý cách thức dữ liệu ₫ược trình bày
cho user. 
ƒ Controller quản lý các tương tác với user như ấn phím, click 
chuột và gởi thông tin tương tác này tới View và/hoặc Model.
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 30
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc MVP (Model-View-Presenter) 
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 31
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc MVP (Model-View-Presenter) 
‰ Tình huống nên dùng : Hệ thống có nhiều cách ₫ể view và tương
tác với dữ liệu, hoặc ta chưa biết trước các yêu cầu tương lai về sự
tương tác và biểu diễn dữ liệu của chương trình.
‰ Ưu ₫iểm : cho phép dữ liệu thay ₫ổi ₫ộc lập với cách thức thể hiện
nó và ngược lại.
‰ Khuyết ₫iểm : có thể cần nhiều code hơn và code có thể phức
tạp hơn khi mô hình dữ liệu và sự tương tác chỉ ở mức ₫ộ ₫ơn
giản.
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 32
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc MVP (Model-View-Presenter) 
‰ Thí dụ : Hệ thống web dùng kiến trúc MVC :
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 33
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc kho (Repository Architecture) 
‰ Đặc tả : Tất cả dữ liệu của hệ thống ₫ược quản lý trong 1 kho
chứa tập trung, mọi thành phần chức năng của hệ thống ₫ều có
thể truy xuất kho chứa này. Các thành phần không tương tác trực
tiếp với nhau, chỉ thông qua kho chứa tập trung.
Component 1
Kho dữ liệu (repository)
Component 2 Component 3 Component n
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 34
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc kho (Repository Architecture) 
‰ Tình huống nên dùng : khi hệ thống tạo và chứa 1 lượng rất lớn
thông tin trong thời gian dài, hay trong các hệ thống dựa vào dữ
liệu, ở ₫ó việc chứa thông tin vào kho sẽ kích hoạt 1 tool hay 1 
chức năng hoạt ₫ộng.
‰ Ưu ₫iểm : các thành phần ₫ộc lập nhau, không ai biết gì về ai
khác.
‰ Khuyết ₫iểm : kho là ₫iểm yếu nhất, nếu có lỗi sẽ ảnh hưởng
toàn bộ các thành phần chức năng. Có vấn ₫ề về truy xuất ₫ồng
thời kho, phân tán kho trên nhiều máy cũng khó khăn.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 35
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc kho (Repository Architecture) 
‰ Thí dụ : Môi trường IDE gồm nhiều thành phần dùng chung kho
thông tin, mỗi tool tạo thông tin và ₫ể trong kho ₫ể các tool khác
dùng. 
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 36
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc hướng ₫ối tượng (Objects based Architecture) 
‰ Đặc tả : Hệ thống phần mềm gồm 1 tập các ₫ối tượng ₫ộc lập 
₫ược ghép nối lỏng lẻo.
Object 1
Object 2
Object 3
Object n
gởi thông ₫iệp
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 37
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc hướng ₫ối tượng (Objects based Architecture) 
‰ Đối tượng : là nguyên tử cấu thành phần mềm, nó có 1 số tính 
chất sau :
ƒ Reusable
ƒ Replaceable
ƒ Extensible, Heritable
ƒ Encapsulated
ƒ Independent
ƒ Persistent
ƒ Aggregation...
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 38
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc hướng ₫ối tượng (Objects based Architecture)
‰ Các nguyên tắc chính yếu của kiến trúc hướng ₫ối tượng : 
ƒ Abstraction
ƒ Composition
ƒ Inheritance
ƒ Encapsulation
ƒ Polymorphism
ƒ Decoupling
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 39
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc hướng ₫ối tượng (Objects based Architecture)
‰ Ưu ₫iểm của kiến trúc hướng ₫ối tượng : 
ƒ Understandable
ƒ Reusable
ƒ Testable
ƒ Extensible
ƒ Highly Cohesive
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 40
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc hướng ₫ối tượng (Objects based Architecture) 
‰ Tình huống nên dùng : bất kỳ hệ thống phần mềm phức tạp nào.
‰ Khuyết ₫iểm : là mẫu kiến trúc có ₫ộ tổng quát cao nên khi hiện 
thực ta phải tốn nhiều chi phí ₫ể vận dụng nó.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 41
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc các thành phần (Components based Architecture) 
‰ Đặc tả : Hệ thống phần mềm gồm 1 tập các thành phần ₫ộc lập 
₫ược ghép nối lỏng lẻo.
Component 1
Component 2
Component 3
Component n
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 42
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc các thành phần (Components based Architecture) 
‰ Thành phần : là nguyên tử cấu thành phần mềm, nó có 1 số tính 
chất sau :
ƒ Reusable
ƒ Replaceable
ƒ Not context specific
ƒ Extensible
ƒ Encapsulated
ƒ Independent
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 43
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc các thành phần (Components based Architecture) 
‰ Ưu ₫iểm của kiến trúc các thành phần : 
ƒ Ease of deployment
ƒ Reduced cost
ƒ Ease of development
ƒ Reusable
ƒ Mitigation of technical complexity
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 44
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc các thành phần (Components based Architecture)
‰ Tình huống nên dùng : bất kỳ hệ thống phần mềm phức tạp nào.
‰ Khuyết ₫iểm : là mẫu kiến trúc có ₫ộ tổng quát cao nên khi hiện 
thực ta phải tốn nhiều chi phí ₫ể vận dụng nó.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 45
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc hướng dịch vụ (Service-Oriented Architecture) 
‰ Đặc tả : Cho phép tạo phần mềm bằng cách sử dụng các dịch vụ
sẵn có.
App Module Service 1 Service 2 Service 3 Service n
Internet
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 46
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc hướng dịch vụ (Service-Oriented Architecture)
‰ Service : phần tử cung cấp 1 số chức năng ₫a dụng nào ₫ó và 
thường ₫ã có sẵn. Các nguyên tắc chính yếu của kiến trúc hướng 
dịch vụ là :
ƒ Services are autonomous
ƒ Services are distributable
ƒ Services are loosely coupled
ƒ Services share schema and contract, not class
ƒ Compatibility is based on policy
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 47
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc hướng dịch vụ (SOA - Service-Oriented Architecture)
‰ Ưu ₫iểm của kiến trúc hướng dịch vụ : 
ƒ Domain alignment
ƒ Abstraction
ƒ Discoverability
ƒ Interoperability
ƒ Rationalization
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 48
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc hướng dịch vụ (SOA - Service-Oriented Architecture)
‰ Tình huống nên dùng : bất kỳ hệ thống phần mềm phức tạp nào 
mà muốn chạy trên nền Internet.
‰ Khuyết ₫iểm : ₫ộ hiệu quả phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng mạng và
máy chạy service.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 49
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc Chương trình chính và thủ tục (Main 
Program/Subroutine Architecture)
‰ Đặc tả : Hệ thống phần mềm gồm 1 chương trình chính và 1 tập 
các thủ tục chức năng cần thiết.
‰ dùng cách phân rã theo dạng cây phân cấp : dựa trên mối quan 
hệ ₫ịnh nghĩa-sử dụng.
‰ chỉ có 1 thread kiểm soát duy nhất : ₫ược hỗ trợ trực tiếp bởi các 
ngôn ngữ lập trình.
‰ ẩn chứa cấu trúc hệ thống con : các thủ tục có mối quan hệ mật 
thiết thường ₫ược gộp thành module.
‰ lý do của sự phân cấp : ₫ộ ₫úng ₫ắn của 1 thủ tục phụ thuộc vào 
sự ₫úng ₫ắn của các thủ tục mà nó gọi.
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 50
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc Chương trình chính và thủ tục (Main Program/ 
Subroutine Architecture)
Main Program
Sub 1 Sub 2 Sub 3
Sub nSub n-1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 51
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc các process liên lạc nhau (Communication process 
Architecture) 
‰ Đặc tả : Hệ thống phần mềm gồm 1 tập các process ₫ộc lập liên 
lạc lẫn nhau khi cần.
Process 1
Process 2
Process 3
Process n
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 52
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc các process liên lạc nhau (Communication process 
Architecture)
‰ Process : là nguyên tử cấu thành phần mềm, nó là 1 phần mềm 
chạy ₫ộc lập, mỗi process thực hiện 1 chức năng xác ₫ịnh.
‰ Connector : phương tiện tương tác (truyền thông báo) giữa các 
process :
ƒ ₫iểm tới ₫iểm
ƒ ₫ồng bộ hay bất ₫ồng bộ
ƒ RPC và các giao thức khác có thể ₫ược ₫ặt trên cấp các 
process này.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 53
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc dựa trên sự kiện (Event-based Architecture) 
‰ Đặc tả : Hệ thống phần mềm gồm 1 tập các thành phần ₫ộc lập 
₫ược ghép nối lỏng lẻo dựa trên việc tạo/xử lý sự kiện.
Component 1 Component 2
Component 3 Component n
tạo sự kiện xử lý sự kiện
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 54
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc dựa trên sự kiện (Event-based Architecture)
‰ Emitter : là phần tử tạo và phát tán 1 hay nhiều sự kiện.
‰ Handler : là phần tử muốn xử lý sự kiện, nó ₫ăng ký thủ tục xử lý 
sự kiện vào danh sách xử lý của sự kiện tương ứng. Khi sự kiện 
xảy ra, nó ₫ược kích hoạt chạy (bởi module quản lý sự kiện). Lưu ý 
thứ tự chạy các thủ tục xử lý sự kiện cho 1 sự kiện xác ₫ịnh là
không xác ₫ịnh.
‰ Event chanel : là phương tiện truyền dẫn sự kiện từ emitter tới 
handler.
‰ Lưu ý là phần tử nào trong hệ thống ₫ều có thể là event emitter 
lẫn event handler. Có thể có các dạng tương tác khác giữa các 
phần tử như gọi thủ tục, truy xuất dữ liệu... 
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 55
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc dựa trên sự kiện (Event-based Architecture) 
‰ Tình huống nên dùng : trong các hệ thống :
ƒ tương tác bẩm sinh như giao diện người dùng, mạng máy tính.
ƒ trả kết quả về từ việc thi hành bất ₫ồng bộ (thread).
ƒ gia tăng khả năng việc dùng lại từng thành phần.
ƒ cải tiến hệ thống dễ dàng : thay ₫ổi thành phần này bằng 
thành phần khác. 
‰ Khuyết ₫iểm : ?
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 56
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc bảng ₫en (Blackboard Architecture) 
‰ Đặc tả : Hệ thống phần mềm gồm 3 loại thành phần tương tác 
nhau như sau :
KB 1
Controller
Blackboard
KB 1 KB 1 KB 1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 57
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc bảng ₫en (Blackboard Architecture)
‰ blackboard : là vùng nhớ toàn cục có cấu trúc của phần mềm, nó
chứa các ₫ối tượng của bài toán cần giải quyết, còn ₫ược gọi là
các nút, chúng ₫ược tổ chức dạng phân cấp.
‰ Knowledge sources : là những module chức năng chuyên dụng 
có cách biểu diễn riêng biệt. Mỗi KS ₫ược ₫ặc trưng bởi 1 tập các 
₫iều kiện kích hoạt xác ₫ịnh và ₫oạn code xử lý dữ liệu từ
blackboard rồi ₫óng góp kết quả vào quá trình giải quyết bài toán.
‰ Control : là phần tử ₫iều khiển chung, nó cấu hình, chọn lựa và
thi hành các KS. Việc xác ₫ịnh KS nào là dựa vào trạng thái của 
quá trình giải quyết bài toán (₫ược miêu tả trong blackboard).
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 58
3.2 Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Kiến trúc bảng ₫en (Blackboard Architecture) 
‰ Tình huống nên dùng : trong các hệ chuyên gia giải quyết vấn 
₫ề mà không có cách giải quyết tất ₫ịnh và có thể tin tưởng ₫ược.
‰ Khuyết ₫iểm : ?
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khoa Khoa học & Kỹ thuật Máy tính
Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM
© 2015
Môn : Kiến trúc phần mềm
Chương 3 : Các mẫu kiến trúc phổ dụng
Slide 59
3.3 Kết chương 
‰ Chương này ₫ã giới thiệu 1 số mẫu kiến trúc phần mềm phổ
dụng. 
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt