Bài giảng Khám lâm sàng hô hấp

KHÁM LÂM SÀNG
HÔ HẤP
CÁC KỸ NĂNG LÂM SÀNG
Các kỹ năng giúp tạo mối quan hệ thầy 
thuốc – bệnh nhân:
1) Kỹ năng hỏi bệnh sử.
2) Kỹ năng khám thực thể.
3) Kỹ năng giao tiếp.
KHÁM HÔ HẤP
4 Thành phần chính:
*Nhìn. 
*Sờ.
*Gõ. 
*Nghe.
NHÌN
Nhiều thông tin có thể thu thập được qua quan sát hô 
hấp của bệnh nhân. Đặc biệt cần chú ý:
(1) Cảm nhận tổng quát và kiểu thở của bệnh 
nhân:
* Bức rức,
* Vã mồ hôi,
* Thở gắng sức 
(2) Dùng các cơ hô hấp phụ:
(Cơ thang, cơ ức đòn chũm).
(3) Mầu sắc của bệnh nhân nhất là ở 
môi, nền móng tay.
DẤU XANH TÍM
Nail clubbing=when view fingernail from side, angle of base of 
nail is >160°. 
CLUBBING:
• Cyanotic heart diseases .
• Lung ds: hypoxia, lung CA, bronchiectasis, CF
• U Colitis, Crohn's
• Biliary cirrhosis
• Birth defect [harmless]
• Infective Endocarditis .
• Neoplasm [esp. Hodgkin]
• GI mal-absorption
(4)-Tư thế của bệnh nhân:.
Những bệnh nhân khó thở do bệnh hô hấp 
trầm trọng thường phải ngồi cúi người ra 
trước, tay chống lên gối (tư thế tri-pod).
(5) Thở chu môi, thường gặp trong khí phế 
thũng. 
(6) Lời nói: Lời nói càng rời rạc, càng khó 
thở.
Bệnh nhân khí phế thũng với tư thế Tri-Pod
(8) Nhìn tìm các biến dạng của lồng ngực, có thể 
do:
*Bệnh phổi mạn (như Khí phế thũng), 
*Bẩm sinh, hay 
*Mắc phải. 
Các biến dạng của lồng ngực làm giảm khả 
năng hô hấp bình thường. 
Một số dạng biến dạng lồng ngực:
Pectus Excavatum
(9) Hướng di chuyển của thành bụng trong thì 
hít vào:
Bình thường, khi hít vào, cơ hoành đi xuống 
đẩy các tạng bụng đi xuống và thành bụng ra 
trước.
Trong trường hợp Khí phế thũng nặng hay 
liệt cơ hoành, thành bụng có thể lõng 
trong thì hít vào gọi là Thở nghịch lý 
paradoxical breathing. 
Các dấu hiệu khó thở:
 * Co kéo các cơ hô hấp phụ.
 * Cánh mũi phập phồng,
 * Co rút các khoang gian sườn, 
 * Thở bụng nghịch lý. 
(10) Tìm dấu hiệu các tĩnh mạch nổi trên 
thành ngực, nhất là những bệnh nhân 
có tĩnh mạch cổ nổi có thể do tắc nghẽn 
tĩnh mạch chủ trên.
Tắc TMC trên Tắc TMC dưới
(11) Tìm các dấu chấn thương, sẹo do 
phẫu thuật hay thủ thuật trước.
(12) Quan sát cử động thành ngực:
*Đối xứng 2 bên
*Giảm/ không cử động một bên? 
ÔN LẠI GIẢI PHẪU PHỔI
Dr: Rabie Zahran
Costal
pleura
Diaphragmatic
pleura
Mediastinal
plura
Rt. lung
3 lobes
Lt. lung
2 lobes
PHÍA TRƯỚC
PHÍA SAU
1/4
3/4
1/4
3/4
SỜ
SỜ: đóng vai trò tương đối nhỏ 
khi khám lâm sàng hô hấp vì các 
cấu trúc phổi bị bao bọc bởi các 
xương sườn nên không sờ được. 
Các tình huống sau hữu ích:
1)-Đánh giá độ giãn nở của lồng ngực:
Tìm rung thanh
Các vị trí
Tìm rung thanh
Phía 
trước
Các vị trí tìm rung thanh phía sau
Đánh giá Rung thanh: 
 Các bệnh lý sẽ làm thay đổi Rung thanh. Đặc 
biệt: 
 Đông đặc phổi:
Viêm phổi làm tăng dẫn truyền rung 
thanh.
 Tràn dịch màng phổi:
TDMP làm đẩy lệch nhu mô phổi lên trên 
và vào trong nên Rung thanh vùng 
TDMP sẽ giảm.
3- Tìm điểm đau:
Nếu bệnh nhân có triệu chứng đau 
ngực cần khám để phát hiện xem có 
vị trí chính xác đau trên thành ngực, 
tìm
* Gẫy xương sườn.
* Tràn khí dưới da.
4- Sờ tìm vị trí Khí quản ở hõm trên ức:
Các nguyên nhân lệch khí quản:
 Khí quản lệch về bên tổn thương:
 Xẹp phổi thùy trên.
 Xơ phổi thùy trên.
 Sau cắt phổi.
 Khí quản bị đẩy:
 Tràn dịch màng phổi lượng lớn.
 Tràn khí màng phổi áp lực.
 U trung thất trên.
GÕ
Kỹ thuật gõ
Kỹ thuật gõ
PHÍA TRƯỚC PHÍA SAU
Interpretation
Percussion Notes and Their Meaning
Gõ đục : Tràn dịch màng phổi.
Viêm phổi
Bình thường : Bình thường/ Viêm phế quản
Gõ vang : Khí phế thũng.
Tràn khí màng phổi.
CÁC VỊ TRÍ GÕ PHÍA TRƯỚC
CÁC VỊ TRÍ GÕ PHÍA SAU
NGHE
NGHE:
* Thùy dưới 3/4 dưới phía sau. 
* Thùy giữa (P) nghe vùng nách 
(P). 
* Thùy Lưỡi nghe vùng nách 
(T). 
* Thùy Trên chủ yếu phía trước 
và ¼ sau – trên. 
NGHE PHỔI
CÁC VỊ TRÍ NGHE
PHÍA TRƯỚC
CÁC VỊ TRÍ NGHE PHÍA SAU
Dr: Rabie Zahran
CÁC TIẾNG BÌNH THƯỜNG
 THANH – KHÍ QUẢN.
 RÌ RÀO PHẾ NANG.
CÁC TIẾNG BỆNH LÝ
Âm thổi ống.
Ran phế quản.
Ran nổ.
Cọ màng phổi.
Rít thanh quản.
BỆNH NHÂN BỊ VIÊM PHỔI – TRIỆU CHỨNG?
BỆNH NHÂN BỊ TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI
BỆNH NHÂN TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI (T)
THANK YOU FOR LISTENING