Bài giảng Kế toán chi phí - Chương 2: Phân loại chi phí

1 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ 
BẢN CHẤT KINH TẾ CHI PHÍ . 
Khái niệm chi phí. 
Hình thức biểu hiện chi phí. 
Các mô hình quản trị chi phí 
II. PHÂN LOẠI CHI PHÍ. 
Các yếu tố chi phí. 
Các khoản mục chi phí. 
Chi phí sản phẩm, chi phí thời k ỳ. 
Biến phí, đ ịnh phí, chi phí hỗn hợp . 
Thể hiện chi phí trên báo cáo kết quả kinh doanh . 
Nhận dạng chi phí khác 
2 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  BẢN CHẤT KINH TẾ CHI PHÍ 
Chi phí là biểu hiện bằng tiền những hao phí lao đ ộng sống, lao đ ộng vật hóa phát sinh gắn liền với quá trình sản xuất kinh doanh. NGUYÊN LÝ CHUNG NHẬN THỨC CHI PHÍ . 
Chi phí là những phí tổn phát sinh làm giảm nguồn lợi kinh tế của doanh nghiệp kiểm soát trong kỳ gắn liền với mục đ ích sản xuất kinh doanh và tác đ ộng giảm vốn sở hữu. TIÊU CHUẨN ĐỊNH TÍNH, ĐỊNH L Ư ỢNG CHI PHÍ. 
Chi phí và chi tiêu đ ều là phí tổn nh ư ng khác nhau về mục đ ích sử dụng. Chi phí gắn liền mục đ ích kinh doanh nên đư ợc tính vào giá thành và đư ợc bù đ ắp từ doanh thu; chi tiêu không gắn liền với kinh doanh nên không đư ợc tính vào giá thành nên phải đư ợc tài trợ từ quỹ chuyên dùng, nguồn kinh phí. 
Chi phí và tài sản đ ều cùng mục đ ích phục vụ kinh doanh nh ư ng khác nhau về phí tổn. Chi phí không gắn liền một lợi ích kinh tế chắc chắn, đ áng tin cậy trong t ươ ng lai; tài sản gắn liền với một lợi ích kinh tế chắc chắn, đ áng tin cậy trong t ươ ng lai. 
Chi phí thể hiện trong hoạt đ ộng kinh doanh ở nhiều phạm vi, quan hệ so sánh khác nhau nh ư chi phí thực tế; chi phí kế hoạch, chi phí chìm, chi phí c ơ hội, chi phí chênh lệch. 
3 
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ BẢN CHẤT KINH TẾ CHI PHÍ 
Quản lý theo công đ oạn : 
D ựa trên triết lý chuyên môn hóa, chi phí đư ợc chia thành nhiều công đ oạn, bộ phận chức n ă ng nh ư chi phí đ ầu t ư , chi phí sản xuất, chi phí bán hàng, chi phí quản lý. Vì vậy, quyền hạn, trách nhiệm của nhà quản lý đư ợc thiết lập theo từng công đ oạn, bộ phận chức n ă ng của hoạt đ ộng sản xuất kinh doanh. 
CHI PHÍ Đ Ư ỢC NHẬN THỨC CỤC BỘ THEO TỪNG CÔNG ĐOẠN, BỘ PHẬN Ở TỪNG DOANH NGHIỆP VÀ LUÔN XEM CHI PHÍ LÀ SỰ PHÁT SINH CÁ BIỆT TẠI DOANH NGHIỆP 
Quản lý chi phí theo chuỗi giá trị : 
Dựa trên triết lý hợp nhất các hoạt đ ộng có cùng bản chất kinh tế theo từng quy trình, chi phí đư ợc tập hợp theo từng hoạt đ ộng sản xuất kinh doanh thống nhất xuyên suốt cả quy trình hoạt đ ộng. Vì vậy, quyền hạn, trách nhiệm nhà quản lý đư ợc thiết lập theo từng quy trình và luôn đ ặt trong quan hệ hợp tác, liên kết. 
CHI PHÍ Đ Ư ỢC NHẬN THỨC TOÀN DIỆN TR Ư ỚC, TRONG, SAU HOẠT ĐỘNG VÀ LUÔN ĐẶT TRONG MỐI QUAN HỆ LIÊN KẾT VỚI BÊN NGOÀI DOANH NGHIỆP 
4 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  CÁC YẾU TỐ CHI PHÍ – PHÂN LOẠI CHI PHÍ THEO NỘI DUNG KINH TẾ BAN ĐẦU 
	Chi phí nhân công 
	(chi phí lao đ ộng - labour costs); 
Chi phí nguyên vật liệu 
(materials costs); 
Chi phí công cụ dụng cụ 
(toots and supplies costs); 
Chi phí khấu hao tài sản cố đ ịnh 
(depcreciation costs); 
Chi phí dịch vụ thuê ngoài 
(services rendered costs); 
Chi phí khác bằng tiền 
(sundry costs paid in cash) 
5 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  KHOẢN MỤC CHI PHÍ – CHI PHÍ THEO CÔNG DỤNG KINH TẾ 
Tuỳ thuộc đ ặc đ iểm kinh tế kỹ thuật từng ngành, các khoản mục chi phí có số l ư ợng, nội dung kinh tế khác nhau. 
Ngành sản xuất công nghiệp bao gồm : chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (direct material costs), chi phí nhân công trực trực tiếp (directs labour costs), chi phí sản xuất chung (factory overhead costs), chi phí bán hàng (selling expenses), chi phí quản lý doanh nghiệp (general and administrative expenses). 
Ngành xây lắp bao gồm : chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (direct material costs), chi phí nhân công trực trực tiếp (directs labour costs), chi phí sử dụng máy thi công, chi phí sản xuất chung (factory overhead costs), chi phí bán hàng (selling expenses), chi phí quản lý doanh nghiệp (general and administrative expenses). 
Điều cần quan tâm đ ể kiểm soát các khoản mục chi phí : 
+ Đặc đ iểm kinh tế kỹ thuật từng ngành và ảnh h ư ởng đ ến chi phí; 
+ Giá trị, tỷ trọng (kết cấu) và xu h ư ớng chuyển biến kết cấu chi phí. 
6 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  CHI PHÍ SẢN PHẨM, CHI PHÍ THỜI KỲ – PHÂN LOẠI THEO MỐI QUAN HỆ VỚI KỲ TÍNH KẾT QUẢ 
CHI PHÍ SẢN PHẨM 
Bao gồm những chi phí liên quan đ ến sản xuất sản phẩm (chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung) hay chi phí hàng mua (giá mua và chi phí mua). 
Thời kỳ phát sinh chi phí sản phẩm th ư ờng khác biệt với thời kỳ ghi nhận chi phí sản phẩm trên báo cáo kết quả kinh doanh. Sự khác biệt này tùy thuộc quan hệ giữa Mức sản xuất – Mùức tiêu thụ. 
Rủi ro tiềm ẩn của chi phí sản phẩm là rủi ro tồn kho. 
Nhà quản lý th ư ờng áp dụng mô hình quản lý kịp thời (JIT – Just In Time) đ ể hạn chế rủi ro tồn kho. 
Mô hình JIT : Thị tr ư ờng – Nhu cầu tiêu thụ – Nhu cầu sản xuất (mua) – Quan hệ cung cấp th ư ờng xuyên và đ iều chỉnh. 
7 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  CHI PHÍ SẢN PHẨM, CHI PHÍ THỜI KỲ – PHÂN LOẠI THEO MỐI QUAN HỆ VỚI KỲ TÍNH KẾT QUẢ 
CHI PHÍ THỜI KỲ 
Bao gồm chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp. 
Thời kỳ phát sinh chi phí thời kỳ cũng là thời kỳ ghi nhận chi phí thời kỳ trên báo cáo kết quả kinh doanh. 
Mức phí th ư ờng xuyên cần bù đ ắp ngay trong kỳ. 
Nhà quản lý th ư ờng t ă ng c ư ờng khống chế mức phí bằng giải pháp khoán chi phí theo từng cấp bậc quản lý. 
8 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  CHI PHÍ SẢN PHẨM, CHI PHÍ THỜI KỲ – PHÂN LOẠI THEO MỐI QUAN HỆ VỚI KỲ TÍNH KẾT QUẢ 
CP SAÛN XUAÁT 
CPNVLTT 
CPNCTT 
CPSXC 
DOANH THU 
- 
CP SAÛN PHAÅM 
GIAÙ VOÁN HAØNG BAÙN 
= 
GIAÙ VOÁN SP TOÀN KHO 
LÔÏI NHUAÄN GOÄP 
- 
CP THÔØI KYØ 
CP BAÙN HAØNG,QUAÛN LYÙ 
= 
LÔÏI NHUAÄN 
CHÚ Ý 
ẢNH H Ư ỞNG KQKD 
9 
VÍ DỤ 1 
Theo taøi lieäu töø boä phaän saûn xuaát kinh doanh saûn phaåm A cuûa coâng ty ABC nhö sau: 
1.Tình hình chi phí saûn xuaát kinh doanh qua caùc naêm nhö sau : 
Chæ tieâu 
Naêm 2008 
Naêm 2009 
Naêm 2010 
1.Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp (ñ) 
400.000 
600.000 
800.000 
2.Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp (ñ) 
280.000 
420.000 
560.000 
3.Chi phí saûn xuaát chung (ñ) 
540.000 
600.000 
660.000 
4.Chi phí baùn haøng (ñ) 
220.000 
300.000 
380.000 
5.Chi phí quaûn lyù doanh nghieäp (ñ) 
120.000 
120.000 
120.000 
6.Saûn löôïng saûn xuaát kinh doanh (sp) 
800 
1.200 
1.600 
 Ñôn giaù baùn qua caùc naêm laø 2.000ñ/sp ; naêng löïc saûn xuaát thaáp nhaát laø 800 sp, cao nhaát 1.600sp; neáu naêng löïc saûn xuaát vöôït quaù möùc giôùi haïn treân, bieán phí ñôn vò taêng 20%, ñònh phí taêng 50%. 
Yeâu caàu : 
Xaùc ñònh cô caáu chi phí saûn phaåm, chi phí thôøi kyø naêm 2010 cuûa saûn phaåm A. 
Xaùc ñònh keát quaû kinh doanh tröôøng hôïp tieâu thuï 1.000sp. 
Moät nhaø quaûn lyù cho raèng : “Khi taêng saûn löôïng tieâu thuï, lôïi nhuaän seõ taêng theo phöông trình Y = (g - z) x X, trong ñoù Y laø lôïi nhuaän, g : ñôn giaù baùn, z giaù thaønh ñôn vò, X soá löôïng saûn phaåm tieâu thuï.” Theo anh chò nhaän ñònh ñoù hôïp lyù hay khoâng, giaûi thích vaø chöùng minh. 
10 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ – VÍ DỤ 1  CPSP – CP TK 
Chi phí sản phẩm, chi phí thời kỳ 
Xác đ ịnh kết quả kinh doanh : 
	KQKD :(1.000 x 2.000 – 1.000 x [2.020.000 ÷1.600]) – 500.000 = 237.500 đ 
	TỒN KHO : 600 x [2.020.000 ÷1.600]) = 757.500 đ 
3. Không hợp lý. 
CHÆ TIEÂU 
SOÁ TIEÀN 
TYÛ LEÄ 
CP SP 
2.020.000 
80% 
CP TK 
500.000 
20% 
TOÅNG SOÁ 
2.520.000 
100% 
11 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ, CHI PHÍ HỖN HỢP – QUÁ TRÌNH ỨNG XỬ CHI PHÍ 
BIẾN PHÍ . 
Chi phí có tổng số thay đ ổi tỷ lệ thuận và gần nh ư tỷ lệ thuận với mức đ ộ hoạt đ ộng (X ). Ng ư ợc lại, trên một đơ n vị mức đ ộ hoạt đ ộng (a), biến phí th ư ờng là một hằng số. Mức đ ộ hoạt đ ộng có thể đ o l ư ờng bằng nhiều tiêu thức khác nhau nh ư số sản phẩm, số giờ công lao đ ộng, 
Biến phí tỷ lệ và biến phí cấp bậc. 
Biến phí tỷ lệ : 
Biến phí luôn thay đ ổi tuyến tính với mức đ ộ hoạt đ ộng. Hoạt đ ộng tồn tại, biến phí xuất hiện; ng ư ng hoạt đ ộng, biến phí bằng không và về mặt toán học biến phí tỷ lệ thể hiện qua ph ươ ng trình Y = a X, X € [m,n] 
Cần kiểm soát tính hữu ích hoạt đ ộng phát sinh chi phí; đ ịnh mức, mức hoạt đ ộng. 
Biến phí cấp bậc : 
Biến phí thay đ ổi theo từng bậc khi mức đ ộ hoạt đ ộng đ ạt đ ến một mức thay đ ổi nhất đ ịnh. Về mặt toán học biến phí cấp bậc thể hiện qua ph ươ ng trình Y = a j X j , X € [m,n]. 
Cần kiểm soát tính hữu ích hoạt đ ộng phát sinh chi phí; đ ịnh mức, mức hoạt đ ộng và chi phí trung bình 
12 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ, CHI PHÍ HỖN HỢP – QUÁ TRÌNH ỨNG XỬ CHI PHÍ 
ĐỊNH PHÍ 
Chi phí có tổng số ít hoặc không thay đ ổi theo mức đ ộ hoạt đ ộng (X). Ng ư ợc lại, trên một đơ n vị mức đ ộ hoạt đ ộng, đ ịnh phí th ư ờng thay đ ổi tỷ lệ nghịch với mức hoạt đ ộng. 
Định phí bắt buộc và đ ịnh phí khác (tùy ý). 
Định phí bắt buộc. 
Định phí có nguồn gốc từ chi phí sử dụng tài sản dài hạn, chi phí tổ chức quản lý và rất khó cắt giảm trong kỳ, về mặt toán học, đ ịnh phí thể hiện Y= B, X€[m,n] 
Cần phải kiểm soát dự án đ ầu t ư tài sản dài hạn, xây dựng c ơ cấu tổ chức quản lý; mức phí phát sinh, chi phí trung bình. 
Định phí tùy ý : 
Định phí có nguồn gốc từ chi phí quảng cáo, hành chính, quản trị trong kỳ, có thể cắt giảm trong kỳ, về mặt toán học, đ ịnh phí tùy ý Y= Bj, X€[m,n]. 
Cần phải kiểm soát hành vi quản trị; mức phí phát sinh, chi phí trung bình, t ă ng c ư ờng khoán chi phí theo cấp quản lývà hiệu quả . 
13 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ, CHI PHÍ HỖN HỢP – QUÁ TRÌNH ỨNG XỬ CHI PHÍ 
BIẾN PHÍ CẤP BẬC 
Thay đ ổi nhạy cảm với sự thay đ ổi mức hoạt đ ộng, cắt giảm nhanh; 
T ă ng giảm theo sự mức hoạt đ ộng. 
ĐỊNH PHÍ TÙY Ý 
Thay đ ổi ít nhạy cảm với sự thay đ ổi mức hoạt đ ộng,cắt giảm chậm; 
T ă ng giảm theo hành vi quản trị. 
14 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ, CHI PHÍ HỖN HỢP – QUÁ TRÌNH ỨNG XỬ CHI PHÍ 
CHI PHÍ HỖN HỢP 
Chi phí bao gồm đ ịnh phí, biến phí, ph ươ ng trình chi phí hỗn hợp : Y = aX+ B, X€[m,n]. 
Chi phí hỗn hợp phải đư ợc phân tích thành đ ịnh phí và biến phí. 
Các ph ươ ng pháp phân tích chi phí hỗn hợp : 
Ph ươ ng pháp chênh lệch : 
	a = ( Y 1 – Y * )/ (X 1 – X * ), B = Y * - aX * = Y 1 – aX 1 . 
	Với Y 1 là chi phí hỗn hợp ở mức hoạt đ ộng cao nhất, Y * là chi phí hỗn hợp ở mức hoạt đ ộng thấp nhất, X 1 là mức hoạt đ ộng cao nhất, X * là mức hoạt đ ộng thấp nhất. 
Ph ươ ng pháp xác suất (bình ph ươ ng bé nhất) 
	  XY =	 a  X 2 +	 B  X (1) 
	  Y	=	 a  X +	 nB	 (2)	 
Ph ươ ng pháp đ ồ thị phân tán 
Kết quả ư ớc l ư ợng của mỗi ph ươ ng pháp biến phí đơ n vị (a), đ ịnh phí (B) có thể khác nhau. 
15 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ, CHI PHÍ HỖN HỢP – QUÁ TRÌNH ỨNG XỬ CHI PHÍ 
	 XU H Ư ỚNG CHUYỂN BIẾN BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ. 
Biến phí tỷ lệ chuyển thành biến phí cấp bậc, biến phí cấp bậc chuyển thành đ ịnh phí tùy ý, đ ịnh phí tùy ý chuyển thành đ ịnh phí bắt buộc. 
Tỷ trọng đ ịnh phí t ă ng dần, tỷ trọng biến phí giảm dần. 
Sự chuyển biến trên là hệ quả tất yếu do: 
+ Khan hiếm nguồn tài nguyên thiên nhiên; 
+ Tiến bộ của khoa học kỹ thuật; 
+ Tích lũy, đ ầu t ư nâng cao tính tự đ ộng trong hoạt đ ộng sản xuất kinh doanh cạnh tranh; 
+ Tác đ ộng chính sách ổn đ ịnh lao đ ộng, ổn đ ịnh tiền l ươ ng 
16 
VÍ DỤ 2 
C ă n cứ số liệu ví dụ 1 : 
Xác đ ịnh biến phí đơ n vị và tổng đ ịnh phí sản xuất kinh doanh sản phẩm A. 
Viết ph ươ ng trình chi phí và dự báo chi phí sản phẩm A ở các mức 800sp, 1.000sp, 1.500sp, 2.000sp. 
Theo tài liệu kế toán dự báo, chi phí đơ n vị ở mức sản xuất kinh doanh 1.500 sp A là 2.000 đ /sp. Anh chị cho biết mức dự báo trên hợp lý không, xác đ ịnh chi phí đơ n vị hợp lý theo c ơ cấu chi phí và tình hình sản xuất kinh doanh trên. 
Trong c ơ cấu đ ịnh phí của sản phẩm A có 60% là đ ịnh phí bắt buộc, xác đ ịnh chi phí sản xuất kinh doanh tối thiểu khi công ty tạm thời ng ư ng kinh doanh sản phẩm A. 
17 
VÍ DỤ 2 
18 
VÍ DỤ 2 
19 
VÍ DỤ 2 
3. 
Chæ tieâu 
Möùc 800sp 
Möùc 1.600sp 
Bieán phí ñôn vò 
1.200ñ/sp 
1.200ñ/sp 
Ñònh phí ñôn vò 
750ñ/sp 
375ñ/sp 
Chi phí ñôn vò 
1.950ñ/sp 
1.575ñ/sp 
20 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  THỂ HIỆN CHI PHÍ TRÊN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH 
QUAN ĐIỂM PH ƯƠ NG PHÁP TÒAN BỘ : 
Tất cả chi phí đ ều liên quan đ ến sản xuất trong kỳ nên giá thành sản phẩm bao gồm cả biến phí và đ ịnh phí sản xuất; 
Mức lãi lỗ dễ dẫn đ ến nhận thức sai lệch về nhà quản lý trong kỳ (Mức tiêu thụ thấp vẫn có lời nh ư ng thực tế thua lỗ ); 
QUAN ĐIỂM PH ƯƠ NG PHÁP TRỰC TIẾP: 
Định phí sản xuất là chi chí thời kỳ phải tính hết vào chi phí trên báo cáo kết quả kinh doanh trong kỳ nên giá thành sản phẩm chỉ có biến phí sản xuất; 
Mức lãi lỗ phản ảnh chính xác thành quả quản lý từng kỳ (Mức tiêu thụ thấp sẽ thua lỗ); 
QUAN HỆ GIỮA 2 QUAN ĐIỂM : 
Mức sản xuất tiêu thụ nh ư nhau thì lợi nhuận nh ư nhau; 
Mức sản xuất lớn h ơ n mức tiêu thụ, ph ươ ng pháp toàn bộ có lợi nhuận, giá vốn thành phẩm tồn kho cao h ơ n; 
Mức sản xuất nhỏ h ơ n mức tiêu thụ, ph ươ ng pháp toàn bộ có lợi nhuận, giá vốn thành phẩm tồn kho thấp h ơ n. 
21 
Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo phöông phaùp toaøn boä 
Giaù thaønh ñôn vò : BPSXñv + [ÑPSX / Möùc saûn xuaát] 
Chi phí baùn haøng quaûn lyù : (Möùc tieâu thuï X BPBHQL ñv) + ÑP BHQL 
CHÆ TIEÂU 
TOÅNG SOÁ [ñ] 
Ñôn vò [ñ/sp] 
Tyû leä[%] 
1.DT [ SL tieâu thuï X ĐG] 
2.GIAÙ VOÁN [SL tieâu thuï X Zđv] 
3.LN GOÄP [1] – [2] 
4.CPBHQL 
5.LÔÏI NHUAÄN [3] – [4] 
Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo phöông phaùp tröïc tieáp 
CHÆ TIEÂU 
TOÅNG SOÁ [ñ] 
Ñôn vò [ñ/sp] 
Tyû leä[%] 
1.DT [ SL tieâu thuï X ĐG] 
2.BP [ SL tieâu thuï X BPđv] 
3.SDÑP [1] – [2] 
4.ÑÒNH PHÍ 
5.LÔÏI NHUAÄN [3] – [4] 
CÁC HÌNH THỨC BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH 
22 
VÍ DỤ 3 
C ă n cứ số liệu ví dụ 1 : 
Lập báo cáo kết quả kinh doanh theo phương pháp toàn bộ và ph ươ ng pháp trực tiếp khi sản xuất và tiêu thụ 1.400sp A. 
Lập báo cáo kết quả kinh doanh theo phương pháp toàn bộ và ph ươ ng pháp trực tiếp khi sản xuất 1.400spA, tiêu thụ 750sp A. 
Nhận xét về kết quả kinh doanh, quan hệ trách nhiệm quản lý khi đ ánh giá thành quả tài chính theo từng tr ư ờng hợp trên. 
23 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  THỂ HIỆN CHI PHÍ TRÊN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH 
PHÖÔNG PHAÙP TOAØN BOÄ 
[Saûn xuaát vaø tieâu thuï 1.400 sp] 
1.DOANH THU 
1.400 X 2.000 
2.800.000 
2.GIAÙ VOÁN 
 HAØNG BAÙN 
1.400 x [500 + 350 + 150 + 
(420.000 ÷ 1.400)] 
1.820.000 
3.LÔÏI NHUAÄN GOÄP 
2.800.000 – 1.820.000 
980.000 
4.CHI PHÍ BH,QL 
(1.400 x 200 ) + 180.000 
460.000 
5.LÔÏI NHUAÄN 
980.000 – 460.000 
520.000 
GIAÙ VOÁN HTK 
0 * [500 + 350 + 150 + 
 (420.000 ÷ 1.400] 
0 
24 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  THỂ HIỆN CHI PHÍ TRÊN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH 
QUAN ÑIEÅM CHI PHÍ TRÖÏC TIEÁP 
[Saûn xuaát tieâu thuï 1.400sp] 
1.DOANH THU 
1.400 x 2.000 = 
2.800.000 
2.BIEÁN PHÍ 
1.400 x 1.200 = 
1.680.000 
3.SOÁ DÖ ÑAÛM PHÍ 
(1) –(2) = 
1.120.000 
4.ÑÒNH PHÍ 
ÑÒNH PHÍ SAÛN XUAÁT 
420.000 = 
420.000 
ÑÒNH PHÍ BH, QL 
180.000 
5.LÔÏI NHUAÄN 
520.000 
GIAÙ VOÁN TPTK 
0 * [500 + 350 + 150 ] 
0 
25 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  THỂ HIỆN CHI PHÍ TRÊN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH 
PHÖÔNG PHAÙP TOAØN BOÄ 
[Saûn xuaát 1.400 sp tieâu thuï 750sp] 
1.DOANH THU 
750 x 2.000 
1.500.000 
2.GIAÙ VOÁN HAØNG BAÙN 
750 x[500 + 350 + 150 
 + (420.000 ÷ 1.400)] 
975.000 
3.LÔÏI NHUAÄN GOÄP 
1.500.000 – 975.000 
525.000 
4.CHI PHÍ BH,QL 
(750 x 200) + 180.000 
330.000 
5.LÔÏI NHUAÄN 
525.000 – 330.000 
195.000 
GIAÙ VOÁN HTK 
650 x [500 + 350 + 150 
 + (420.000 ÷ 1.400] 
845.000 
26 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  THỂ HIỆN CHI PHÍ TRÊN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH 
PHÖÔNG PHAÙP TRÖÏC TIEÁP 
[Saûn xuaát 1.400 sp tieâu thuï 750sp] 
1.DOANH THU 
750 x 2.000 
1.500.000 
2.BIEÁN PHÍ 
750 x 1.200 
 900.000 
3.SOÁ DÖ ÑAÛM PHÍ 
1.500.000 – 900.000 
 600.000 
4.ÑÒNH PHÍ 
ÑÒNH PHÍ SAÛN XUAÁT 
420.000 
420.000 
ÑÒNH PHÍ BH, QL 
180.000 
5.LÔÏI NHUAÄN 
600.000 – 600.000 
000 
GIAÙ VOÁN TPTK 
650 x (500+350+150) 
650.000 
27 
PHÂN LOẠI CHI PHÍ  MỘT SỐ TIÊU THỨC PHÂN LOẠI CHI PHÍ KHÁC 
Chi phí trực tiếp, chi phí gián tiếp; 
Chi phí vật t ư , chi phí chế biến; 
Chi phí thực tế, chi phí ư ớc tính; 
Chi phí chìm; 
Chi phí c ơ hội; 
Chi phí ẩn. 
28 
CHI PHÍ VÀ GIÁ THÀNH  GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 
Giá thành sản phẩm là chi phí sản xuất tính cho một khối l ư ợng sản phẩm, dịch vụ hoàn thành nhất đ ịnh. 
Giá thành sản phẩm là th ư ớc đ o giá trị và cũng là một đ òn bẩy kinh tế. Giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu, biện pháp quản lý chi phí vừa có đ ặc đ iểm khách quan, chủ quan và mang tính chất giới hạn, cá biệt, phong phú. 
Kết cấu giá thành sản phẩm tuỳ thuộc đ ặc đ iểm kinh tế kỹ thuật của mỗi ngành có thể gồm những khoản mục chi phí khác nhau với nội dung kinh tế khác nhau. Ngày nay, theo chế đ ộ tài chính kế toán Việt Nam (tính đ ến 2011) không đư ợc tính vào giá thành sản phẩm : 
+ Những chi phí do nguồn vốn khác nguồn vốn kinh doanh tài trợ nh ư chi khen th ư ởng, phúc lợi, chi phí đ ầu t ư nghiên cứu, chi phí đ ầu t ư xây dựng c ơ bản ; 
+ Chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp. 
Theo trình tự lập giá thành : 
Giá thành đ ịnh mức; 
Giá thành kế hoạch (giá thành dự toán) ; 
Giá thành thực tế; 
29 
CHI PHÍ VÀ GIÁ THÀNH  GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 
CÁC LOẠI GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 
Giá thành đ ịnh mức là giá thành sản phẩm đư ợc xây dựng dựng trên c ơ sở chi phí đ ịnh mức. Giá thành đ ịnh mức đư ợc lập cho từng loại sản phẩm tr ư ớc khi sản xuất, là đơ n vị c ơ sở đ ể xây dựng giá thành kế hoạch, giá thành dự toán, xác đ ịnh chi phí tiêu chuẩn. 
Giá thành kế hoạch, giá thành dự toán là giá thành đư ợc xây dựng trên c ơ sở chi phí đ ịnh mức đư ợc đ iều chỉnh theo n ă ng lực hoạt đ ộng kỳ kế hoạch hoặc kỳ dự toán. Giá thành kế hoạch, giá thành dự toán có thể đư ợc lập cho từng sản phẩm hoặc một khối l ư ợng sản phẩm, công việc nhất đ ịnh ở từng kỳ sản xuất. 
Giá thành thực tế là giá thành sản phẩm đư ợc tính trên c ơ sở chi phí thực tế phát sinh. Giá thành thực tế chỉ có đư ợc sau khi kết thúc quá trình sản xuất. 
30 
CHI PHÍ VÀ GIÁ THÀNH  GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 
Hệ thống kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm của việt nam hiện nay chủ yếu phục vụ cho công bố thông tin giá thành hoạt đ ộng sản xuất theo t ư duy quản lý chi phí theo công đ oạn. 
Các mô hình kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của các doanh nghiệp Việt Nam cung cấp thông tin giá thành ph ươ ng pháp toàn bộ – giá thành gồm cả biến phí sản xuất và đ ịnh phí sản xuất, 
	 Z đ v = BPSX đơ n vị + (ĐPSX / Mức sản xuất)