Bài giảng Độc chất học môi trường - Chương 5: Ảnh hưởng sinh học của độc chất - Lê Quốc Tuấn

Chöông 5
 AAÛNHÛNH HHÖÖÔÔÛÛNGNG SINHSINH 
HOHOÏÏCC CUCUÛÛAA ÑÑOOÄÄCC CHACHAÁTÁT
 TS. Leâ Quoác Tuaán
 Khoa Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân
 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp.HCM
AAÛnhÛnh hhööôôûngûng ññooääcc chachaáátt ññooáiái vôvôùiùi sinhsinh vavaäätt
9Taùc ñoäng leân caùc quaù trình trao ñoåi chaát
 cuûa sinh vaät
9Gaây roái loaïn chöùc naêng
9Oxi hoùa lipid vaø maøng teá baøo
9Gaây ñoät bieán, ung thö, di truyeàn, sinh
 saûn
CaCaùùcc quaquaùù trtrììnhnh vavaäänn chuyechuyeåånn vavaøø chuyechuyeåånn
 hohoùaùa ññooäcäc chachaáátt trongtrong côcô thetheåå sinhsinh vavaätät
 Haáp thu
 Phaân taùn
Caùc con ñöôøng vaän chuyeån ñoäc chaát trong cô theå
 Phôi nhieãm
 Hít thôû Da Mieäng
 Phoåi Heä tieâu hoùa
 Maùu vaø heä thoáng lim phoâ
 (maøng sinh chaát)
 Nang khí
 Dòch ngoaïi baøo Thaän
 Tích luõy trong môõ, 
 xöông, caùc moâ
 Khí thaûi Baøi tieát Tieåu tieän
 Loaïi thaûi
SSöïöï vavaänän chuyechuyeånån vavaøø chuyechuyeånån hohoùaùa ññooäcäc chachaátát trongtrong teteáá babaøoøo
 Ñoäc chaát
 Phôi nhieãm
 Maøng teá baøo
 Haáp thu
 Teá baøo chaát
 Vaän chuyeån
 Caùc baøo quan
 Khöû ñoäc
 Loaïi thaûi Tích luõy
 Quaù trình haáp thu, vaän chuyeån vaø loaïi
thaûi ñoäc chaát lieân quan ñeán raát nhieàu loaïi
 maøng khaùc nhau
 Caùc loaïi maøng khaùc nhau trong teá baøo
Maïng löôùi Loå nhaân
 noäi chaát Theå nhaân Nhaân
Ribosome Maøng nhaân
 Theå golgi
 Trung theå
 Lysosome
Maïng löôùi Teá baøo chaát
 noäi chaát
 Ty theå Maøng teá baøo
Caáu truùc maøng teá baøo
 Nguoàn: Singer and Nicolson, 1972. Science 175:720
 TTíínhnh chachaátát cucuûaûa mamaøngøng
zThaønh phaàn lipid maøng cho pheùp söï vaän
 chuyeån caùc hôïp chaát qua maøng
zCaùc caáu thaønh khaùc cuûa maøng cuõng coù theå di
 chuyeån treân maøng
zÑoä loûng vaø ñoä thaám cuûa maøng phuï thuoäc vaøo
 caáu thaønh, tính chaát hoùa sinh vaø lyù sinh cuûa
 maøng
 CôCô checheáá vavaänän chuyechuyeånån
Coù 4 caùch maø caùc phaân töû nhoû coù theå
vaän chuyeån qua maøng: 
① Thaåm thaáu bò ñoäng: Thaám qua maøng bôûi söï
 cheânh leäch noàng ñoä
② Loïc: Thaám qua caùc loå treân maøng
③ Vaän chuyeån ñaëc bieät: Nhôø caùc chaát mang
④ Thöïc baøo: Nuoát caùc chaát baèng söï thay ñoåi
 hình daïng cuûa maøng
 CôCô checheáá vavaänän chuyechuyeånån
 Vaän chuyeån thuï ñoäng Vaän chuyeån
 chuû ñoäng
(1) (2) (3) (4)
 CaCaùcùc ññaaëcëc ttíínhnh lylyùù hohoùaùa lieânlieân quanquan
 ññeeánán ssöïöï thathaåmåm thathaáuáu
① Hình daïng vaø kích thöôùc phaân töû
② Ñoä thaám taïi vò trí haáp thuï
③ Ñoä ion hoùa
④ Tính tan trong lipid cuûa caùc chaát mang
 ñieän vaø khoâng mang ñieän
AAÛnhÛnh hhööôôûngûng cucuûaûa ññooäcäc chachaátát leânleân heheää hoâhoâ hahaápáp
SSöïöï thathaåmåm thathaáuáu ññooääcc chachaáátt quaqua heheää tieâutieâu hohoùaùa
SSöïöï thathaååmm thathaáuáu ññooääcc chachaáátt quaqua dada
Giöõa caùc teá baøo
 Xuyeân Qua loå chaân loâng Qua tuyeán
 qua TB moà hoâi
 SSöïöï phaânphaân tataùnùn ññooäcäc chachaátát
9 Quaù trình phaân taùn ñoäc chaát ñeán caùc moâ phuï thuoäc
 vaøo tính chaát hoùa lyù cuûa ñoäc chaát
9 Laø moät quaù trình vaän chuyeån thuaän nghòch caùc ñoäc
 chaát giöõa maùu vaø caùc moâ, giöõa noäi baøo vaø ngoaïi baøo.
9 Coù söï thaåm thaáu caùc chaát qua maøng
9 Söï lieân keát ñoäc chaát vôùi protein 
9 Quaù trình ñaøo thaûi (baøi tieát, chuyeån hoùa sinh hoïc) 
 cuõng xaûy ra ñoàng thôøi ñeå loaïi thaûi caùc chaát töø maùu
 cuõng nhö töø caùc cô quan.
 LieânLieân kekeátát vôvôùiùi proteinprotein
¾Raát nhieàu ñoäc chaát coù khaû naêng lieân keát vôùi
 protein
¾Moät soá chaát coù vöøa coù khaû naêng tan trong
 albumin vöøa coù khaû naêng tan trong
 lipoprotein
¾Caùc ñoäc chaát thöôøng khoâng coù khaû naêng ion 
 hoùa vaø deã hoøa tan trong lipid
Söï phaân boá caùc chaát dieät coân truøng trong
 albumin vaø trong lipoprotein
 Phaàn traêm phaân boá
 LDL 
 LDL HDL 
 Phôi nhieãm
 Haáp phuï taïi caùc loái ñi vaøo
 Phaân phoái ñeán cô theå Baøi tieát
 Ñoàng hoùa ñeå Ñoàng hoùa ñeå
 Ñoàng hoùa ñeå
 trôû neân ñoäc keát noái saûn
 giaûm ñoäc
 hôn phaåm
 Phaân phoái
 Töông taùc vôùi caùc cao phaân töû
 Phuïc hoài vaø
 (Protein, DNA, RNA, caùc tieáp nhaän, ...)
 söûa chöõa
 AÛnh höôûng ñoäc
 (Di truyeàn, ung thö, sinh saûn, ñoät bieán, ...)
Thöù töï caùc böôùc chuyeån hoùa ñoäc chaát
TaTaøiøi lielieäuäu thamtham khakhaûoûo
Chapter 6
Absorption and distribution of toxicants (A Textbook 
 of Modern Toxicology)
ChuyeânChuyeân ññeeàà
1. Noäp file word tröôùc buoåi hoïc vaøo tuaàn tôùi
2. Baùo caùo powerpoint vaøo buoåi hoïc tuaàn tôùi
3. Moãi nhoùm baùo caùo 5 phuùt, 5 phuùt hoûi vaø traû lôøi