Bài giảng Dịch tễ học: Dịch tễ học bệnh không truyền nhiễm - Lâm Thị Thu Phương

Bs. Lâm Thị Thu Phương
- Nêu được định nghĩa & phân loại BKTN
- Trình bày những ND hoạt động của DTH các 
BKTN
- Nêu một số đặc điểm nguyên nhân của BKTN
- Xác định vai trò của DTH các BKTN trong việc tìm 
ra các nguyên nhân của bệnh
- Trình bày đặc điểm DTH của một số BKTN
Bệnh không TN mạn tính:
- Những tổn thương hay biến đổi từ bình 
thường dẫn tới 1 hay nhiều đặc tính
- Những bệnh không có khả năng kiểm 
soát, thường gặp ở người già
Nhóm 1
Nhóm 2
Nhóm 3
16%16%
68%
Gánh nặng do tử vong của 3 nhóm bệnh lớn ở VN 2008
Cấp tính Mạn tính
Nhiễm trùng Viêm phổi, 
thương hàn, tả, 
quai bị,
Lao, thấp khớp
cấp do nhiễm
Streptpcoques
Không nhiễm
trùng
Nhiễm độc (hóa
chất, kim loại
nặng,), mạch
vành, mạch
não,
ĐTĐ, xơ gan do 
rượu, bệnh về
máu,
- Tạo nên cơ sở lập kế hoạch quản lý y tế
- Quản lý sức khỏe bệnh tật
- Xây dựng chiến lược chăm sóc SK cho 
người dân 1 cách có hiệu quả
Xu hướng bệnh tật và tử vong các bệnh truyền nhiễm qua 
các năm
1. Xác định sự phân bố và mô hình SK bệnh tật:
Nhóm bệnh 1976 1986 1995 2000 2006
Bệnh lây Tỷ lệ mắc 55.50 59.20 45.40 32.11 24.94
Tỷ lệ chết 53.06 52.10 46.93 26.08 13.23
Bệnh không
lây
Tỷ lệ mắc 42.65 39.00 41.90 54.2 62.4
Tỷ lệ chết 44.71 41.80 33.89 52.25 61.62
Chấn thương Tỷ lệ mắc 1.84 1.80 11.70 13.69 12.66
Tỷ lệ chết 2.23 6.10 19.18 21.67 25.15
Nguyên nhân
vi sinh vật gây bệnh
Điều kiện gây bệnh
Biến cố gây bệnh
Yếu tố nguy cơ
Nguy cơ tương đối
(relative risk)
Các nhà hoạt động xã hội tuần hành ở Seoul 
kỷ niệm ngày Thế giới không thuốc lá.
1. Không có tác nhân đã biết:
- Khó khăn trong việc chẩn đoán bệnh 
- 1 số bệnh không có test chuyên biệt
- Bệnh NT liên quan đến sự đề kháng của ký 
chủ và tác động của tác nhân gây bệnh.
- Sự tác động của nhiều yếu tố khác cũng 
ảnh hưởng đến bệnh mạn tính
Kiểm soát
bệnh
- Ký chủ và các yếu tố MT tương tác trước khi 
bệnh có biểu hiện
- Giai đoạn tiềm tàng/bệnh mạn tính 
-
giai đoạn ủ bệnh/bệnh nhiễm trùng
- 1 số TH thì tgian tiềm tàng > tgian ủ bệnh 
- Một số bệnh mạn tính có giai đoạn 
khởi phát không xác định
VD:
- Yếu tố liên quan đến sự phát triển 
đầu tiên của bệnh có thể khác với 
yếu tố ảnh hưởng tới sự phát triển về 
sau của bệnh.
 - DTH bệnh TM: THA
 - DTH bệnh chuyển hóa: ĐTĐ
 - DTH Ung Thư
 - DTH Khớp: Thoái hóa khớp
 - DTH về thiếu Dinh dưỡng
 - DTH Thần kinh và các RL tâm thần 
THE END