Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học - Chương 13: Vấn đề nguồn lực con người trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội

1 
 CH ƯƠ NG 13  VẤN Đ Ề NGUỒN LỰC CON NG Ư ỜI TRONG QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI 
T.S D ươ ng V ă n Duyên 
Bộ môn: Chủ nghĩa xã hội khoa học 
2 
A. MỤC Đ ÍCH, YÊU CẦU 
 Nắm đư ợc các khái niệm con ng ư ời, nguồn lực con ng ư ời và những khái niệm liên quan. 
 Nắm đư ợc nội dung c ơ bản, vai trò của nguồn lực con ng ư ời trong quá trình xây dựng CNXH, thực trạng phát huy nguồn lực con ng ư ời Việt Nam hiện nay, những giảI pháp phát huy h ơ n nữa vai trò nguồn lực con ng ư ời ở Việt Nam. 
3 
B. NỘI DUNG 
1. NGUỒN LỰC CON NG Ư ỜI VÀ VAI TRÒ CỦA NÓ TRONG SỰ NGHIỆP XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI. 
4 
Quan niệm tr ư ớc Mác về con ng ư ời 
Thời kỳ Cổ đ ại cho con ng ư ời đư ợc hình thành từ những vật cụ thể 
Thời kỳ Trung cổ cho con ng ư ời do lực l ư ợng siêu nhiên tạo ra 
Chủ nghĩa duy vật siêu hình cho con ng ư ời là kết quả phát triển lâu dài của tự nhiên 
	1.1 Con ng ư ời và nguồn lực con ng ư ời  	 1.1.1 Con ng ư ời 
Hình 13.1 
5 
Con ng ư ời 
Là sản phẩm hoàn cảnh	 
Tự nhiên	Xã hội	 
Chủ thể cải tạo hoàn cảnh(nguồn lực con ng ư ời) 
Bộ óc con ng ư ời là sản phẩm cao nhất của tự nhiên 
Chịu chi phối hoàn cảnh xã hội và tạo nên bản chất con ng ư ời 
Lao đ ộng sản xuất hoạt đ ộng v ă n hoá 
Đấu tranh xã hội 
Nghiên cứu khoa học 
Quan niệm chủ nghĩa Mác về con ng ư ời 
	 1.1.1 Con ng ư ời 
Hình 13.2 
6 
Cá nhân 
Mang dÊu Ên cña thêi ®¹i 
G¾n víi truyÒn thèng d©n téc 
Mang dÊu Ên cña giai cÊp tÇng líp 
DÊu Ên cña dßng hä gia ® × nh 
Cã nh ÷ng ®Æc ®iÓm cña c¸ nh©n 
Quan niện về cá nhân 
	 1.1.1 Con ng ư ời 
Hình 13.3 
7 
Con ng ư ời XHCN 
Là con ng ư ời sống có v ă n hoá, tình nghĩa vị tha, ứng xử tế nhị, biết giải quyết đ úng các quan hệ xã hội 
Là con ng ư ời yêu n ư ớc, th ươ ng dân nhân v ă n, nhân đ ạo có ý thức giai cấp, trách nhiệm công dân 
Là con ng ư ời lao đ ộng mới, lao đ ộng có ý thức tổ chức, kỷ luật có kỹ thuât, n ă ng suất cao, luôn học tập 
Có trình đ ộ và n ă ng lực làm chủ. Xã hội tạo đ iều kiện phát huy hết n ă ng lực đ ó 
Những đ ặc tr ư ng con ng ư ời XHCN 
	 1.1.1 Con ng ư ời 
Hình 13.4 
8 
 Khái niệm nguồn lực con ng ư ời 
Nguồn lực 
Là 
Toàn bộ các yếu tố vật chất, tinh thần đ ã đ ang và sẽ có khả n ă ng thúc đ ẩy quá trình cải biến xã hội trong một quốc gia, một dân tộc.v.v 
	 1.1.2 Nguồn lực con ng ư ời . 
Hình 13.5 
9 
Nguồn lực của con ng ư ời gồm: 
Vị thế con ng ư ời trong xã hội 
Những phẩm chất về n ă ng lực ng ư ời lao đ ộng: Thể lực, trí lực, tay nghề 
Những phẩm đ ạo đ ức ng ư ời lao đ ộng: tinh thần yêu n ư ớc, tự c ư ờng dân tộc 
Nội dung nguồn lực con ng ư ời 
	 1.1.2 Nguồn lực con ng ư ời. 
Hình 13.6 
10 
Kết cấu nguồn lực con ng ư ời trong xã hội 
	 1.1.2 Nguồn lực con ng ư ời. 
Kết cấu nguồn lực 
 con ng ư ời 
Số l ư ợng : đư ợc xác đ ịnh trên qui mô dân số, c ơ cấu đ ộ tuổi, giới tính, sự phân bố giữa các vùng, các ngành 
Chất l ươ ng : Thể lực, trí lực, tay nghề trình đ ộ học vẫn, phẩm chất đ ạo đ ức thể hiện ở tinh thần yêu n ư ớc, ý thức dân tộc . 
Hình 13.7 
11 
Sự thể hiện vai trò nguồn lực con ng ư ời 
- Trong lĩnh vực t ư t ư ởng 
+ Thấm nhuần t ư t ư ởng cách mang biến thành sức mạnh vật chất 
+ V ă n hóa là đ ộng lực thúc đ ẩy xã hội phát triển 
- Trong lĩnh vực xã hội 
+ Đấu tranh chống tệ nạn xã hội 
+ Giải quyết lao đ ộng việc làm 
-Trong lĩnh vực chính trị 
+ Tham gia công việc nhà n ư ớc. 
+ Tham gia hoạt đ ộng xã hội 
+ Bảo vệ Đảng, Nhà n ư ớc 
- Trong lĩnh vực kinh tế: là lực l ư ợng lao đ ộng 
- Tham gia quản lý kinh tế 
	 1.2. Vai trò nguồn lực con ng ư ời . 
Hình 13.8 
12 
2. PHÁT HUY NGUỒN LỰC CON NG Ư ỜI 
Ở VIỆT NAM 
13 
Những thành tựu trong phát huy nguồn lực con ng ư ời 
V ă n hoá đư ợc nâng lên 
Y tế phục vụ tốt h ơ n, sức khoẻ, tuổi thọ, t ă ng lên. 
Tính n ă ng đ ộng, sáng tạo t ă ng lên. 
- Mức sống vật chất, tinh thần đư ợc nâng lên, có đ iều kiện ch ă m sóc con ng ư ời đư ợc tốt h ơ n 
- Con ng ư ời đ ã trở thành ng ư ời làm chủ đ ất n ư ớc, tự tổ chức ra bộ máy nhà n ư ớc, tích cực tham gia công việc nhà n ư ớc 
 2.1 Phát huy nguồn lực con ng ư ời Việt Nam những n ă m qua 
Hình 13.9 
14 
Nguyên nhân thành tựu phát huy nguồn lực con ng ư ời 
Do sự nỗ lực cố gắng v ươ n lên của nhân dân: tích cực học tập, lao đ ộng sản xuất, nghiên cứu khoa học. 
Do sự lãnh đ ạo của Đảng và quản lý của nhà n ư ớc thông qua hệ thống chính sách xã hội 
 2.1 Phát huy nguồn lực con ng ư ời Việt Nam những n ă m qua 
Hình 13.10 
15 
Những hạn chế trong phát huy nguồn lực con ng ư ời 
Quản lý nhà n ư ớc còn lỏng lẻo 
Ch ư a phát huy hết tính tích cực của ng ư ời lao đ ộng 
Ch ư a có sự kết hợp chặt chẽ lợi ích vật chất và tinh thần 
Ch ư a có chính sách phù hợp đ ể thu hút nguồn lực có chất l ư ợng cao 
Sự phân bố nguồn lực con ng ư ời ch ư a cân đ ối 
- Ch ư a kết hợp chặt chẽ đ ào tạo và sử dụng 
 2.1 Phát huy nguồn lực con ng ư ời Việt Nam những n ă m qua 
Hình 13.11 
16 
Nguyên nhân của những hạn chế 
ảnh h ư ởng nặng nề tâm lí, thói quen của ng ư ời sản xuất nhỏ 
Yếu kém trong quản lý nhà n ư ớc và đ ầu t ư cho giao dục còn hạn chế 
Những sai lầm trong thời kỳ bao cấp 
Việt Nam là một n ư ớc sản xuất nhỏ, chịu sự tàn phá của chiến tranh 
 2.1 Phát huy nguồn lực con ng ư ời Việt Nam những n ă m qua 
Hình 13.12 
17 
Những ph ươ ng h ư ớng phát huy nguồn lực con ng ư ời 
Đẩy mạnh cách mạng t ư t ư ởng v ă n hoá, giáo dục tinh thần yêu n ư ớc, ý thức giai cấp 
Xây dựng và hoàn thiện c ơ chế đ ể ng ư ời lao đ ộng thực hiện quyền làm chủ 
Xây dựng và từng b ư ớc hoàn chỉnh hệ thống chính sách xã hội h ư ớng tới con ng ư ời, vì con ng ư ời 
- Đẩy mạnh CNH, HĐH 
- Tạo ra đ iều kiền vật chất 
- Đặt ra yêu cầu học tập cho ng ư ời lao đ ộng 
2.2. Những ph ươ ng h ư ớng và giải pháp phát huy 
nguồn lực con ng ư ời ở Việt Nam hiện nay 
Hình 13.13 
18 
Những giải pháp phát huy nguồn lực con ng ư ời 
- Đầy mạnh phát triển giáo dục, nâng cao trình đ ộ v ă n hoá 
- T ă ng c ư ờng công tác giáo dục t ư t ư ởng 
Về xã hội: 
- T ă ng c ư ờng vai trò của nhà n ư ớc trong thu hẹp khoảng cách giàu nghèo 
Về chính trị: 
- Nâng cao ý thức chính trị 
- Thực hiện dân chủ hoá 
- Đẩy mạnh cải cách bộ máy nhà 
- Về kinh tế: tạo việc làm, nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội 
2.2. Những ph ươ ng h ư ớng và giải pháp phát huy 
nguồn lực con ng ư ời ở Việt Nam hiện nay 
Hình 13.14 
19 
CẢM Ơ N SỰ THEO DÕI CỦA CÁC BẠN!