Bài giảng Chăn nuôi trâu bò - Chương 3: Chuồng trại nuôi bò

11
thức ăn (2)
kỹ thuật
chăn nuôi
(6, 7, 8, 9)
năng suất
giống 
(1)
sức khoẻsinh sản
chuồng trại 
(3)
Lợi nhuận
quản lí sinh 
sản (4, 5) +
++
NỘI DUNG MÔN HỌC CHĂN NUÔI TRÂU BÒ
2
Chuång tr¹i nu«i bß
• Yêu cầu chung về chuồng 
trại
• Các kiểu bố trí chuồng 
thông dụng
• Yêu cầu về các chi tiết 
chuồng trại
• Vệ sinh chuồng trại
• Các phương thức quản lý 
trâu bò
3
• Những yêu cầu và nguyễn tắc cơ bản về
chuồng trại
• Các bộ phân cần có của chuồng trại
• Bố trí mặt bằng
• Vị trí xây dựng
• Yêu cầu kỹ thuật về chuồng nuôi
NHỮNG YÊU CẦU VÀ
NGUYÊN TẮC CƠ BẢN
home 4
- T¹o cho tr©u bß ®−îc an toµn, tho¶i m¸i, dÔ chÞu khi ¨n uèng, ®i 
l¹i vµ nghØ ng¬i.
- T¹o sù an toµn vµ thuËn tiÖn cho ng−êi ch¨n nu«i trong viÖc qu¶n
lý, ch¨m sãc, nu«i d−ìng ®µn tr©u bß.
- T¹o ra ®−îc tiÓu khÝ hËu tèt cho tr©u bß, h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng t¸c
®éng xÊu cña thêi tiÕt khÝ hËu lªn c¬ thÓ chóng.
- §¶m b¶o vÖ sinh thó y vµ m«i tr−êng ®−îc tèt.
- §¶m b¶o liªn th«ng hîp lý gi÷a c¸c bé phËn trong toµn tr¹i (S¬
®å).
- TiÕt kiÖm chi phÝ x©y dùng vµ gi¶m thiÓu chi phÝ vËn hµnh s¶n
xuÊt.
- Sö dông ®−îc l©u dµi vµ æn ®Þnh.
Những yêu cầu chung về
chuồng trai
5
Liªn th«ng gi÷a c¸c khu vùc trong tr¹i 
bß s÷a
Chuồng
bò sữa
Chuồng
vắt sữa
Chuồng
bò tơ
Nơi sản
xuất TA
Bò CS
& đẻ
Hệ thống 
chất thải
Chuồng
Thú y
< 6
C¸c bé phËn cÇn cã cña chuång tr¹i 
tr©u bß
- HÖ thèng cung cÊp thøc ¨n: Kho chøa vµ dông cô chÕ
biÕn thøc ¨n tinh vµ thøc ¨n th«, m¸y phèi trén vµ ph©n
phèi thøc ¨n, lèi ®i cÊp ph¸t thøc ¨n vµ m¸ng ¨n.
- HÖ thèng cÊp n−íc: Nguån n−íc, b¬m, bÓ chøa, 
®−êng èng cÊp n−íc vµ m¸ng uèng.
- HÖ thèng ch¨m sãc qu¶n lý bß: C¸c « chuång nhèt
bß, s©n vËn ®éng, ®−êng ®i, thiÕt bÞ thó y, c¸c thiÕt bÞ
nhËp vµ xuÊt b¸n bß.
- HÖ thèng xö lý n−íc th¶i: R·nh tho¸t, hÖ thèng ao
l¾ng, ao l−u vµ khu vùc sö dông n−íc th¶i.
- HÖ thèng xö lý ph©n: ThiÕt bÞ thu dän vµ vËn chuyÓn
ph©n, thiÕt bÞ ñ vµ khu vùc sö dông ph©n. 
- Khu vùc qu¶n lý/kinh doanh: V¨n phßng lµm viÖc, 
cÇu c©n, n¬i ®ç xe vµ n¬i vui ch¬i gi¶i lao. <
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
48 
27 8
Bè trÝ mÆt b»ng chuång tr¹i
- Kh«ng nªn ®Ó ®−êng ®i, r·nh tho¸t, lèi
ra vµo cña bß c¾t ngang nhau.
- Kh«ng nªn lµm cæng ng¨n hay gãc hÑp
trªn ®−êng vËn chuyÓn vµ ph©n ph¸t 
thøc ¨n.
- Dµnh diÖn tÝch ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng
quy m« chuång tr¹i theo tõng giai ®o¹n 
vÒ sau.
- V¨n phßng vµ cÇu c©n cÇn bè trÝ vµo n¬i 
thuËn tiÖn ®Ó sao cho tÊt c¶ xe cé ra
vµo ®Òu ph¶i qua chç nµy.
- C¸c gi¶i ph¸p b¶o vÖ cÇn ®−îc thiÐt kÕ
cÈn thËn, phï hîp víi t×nh h×nh an ninh
cña tõng ®Þa ph−¬ng.
<
9
Vị trí xây dựng chuồng trại (1)
1. Có đủ nước chất lượng tốt không? 
Cần có 300 - 600 lít nước/bò/ngày
2. Nền đất có làm chuồng trại được không?
3. Hướng và tốc độ gió tự nhiên? (cần biết để
định hướng chuồng và tính tốc độ thông gió
tự nhiên). 
4. Thế đất và hướng mặt trời? (cần biết để
làm mái che và trồng cây bóng mát)
5. Khả năng tiếp cận giao thông
10
Vị trí xây dựng chuồng trại (2)
6. Lợi dụng địa hình? Không làm ngược lại.
Việc đào dắp san lấp rất tốn kém. Phải lợi dụng
độ dốc làm đường rãnh thoát nước.
7. Điều kiện thời tiết phổ biến: nhiệt độ tối đa-tối
thiểu, lượng mưa, độ ẩm? 
8. Có đủ diện tích đất trồng cỏ không?
9. Có đủ diện tích đất để mở rộng quy mô không?
10. Những vấn đề môi trường liên quan đến quản
lý chất thải 
11. Những quy định của địa phương và an ninh? <
11
- MËt ®é nu«i
• MËt ®é nu«i th−êng ®−îc tÝnh b»ng diÖn tÝch chuång
b×nh qu©n cho mçi con. 
• Cã ¶nh h−ëng ®Õn søc s¶n xuÊt vµ søc khoÎ cña gia
sóc còng nh− hiÖu qu¶ ch¨n nu«i nãi chung. 
• MËt ®é nu«i cã ¶nh h−ëng lín ®Õn tiÓu khÝ hËu chuång
nu«i v× ¶nh h−ëng ®Õn ®é Èm, mïi vµ bôi trong chuång. 
• ThiÕt kÕ mËt ®é nu«i ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu, 
®é lín cña gia sóc. 
• Theo tiªu chuÈn cña n−íc ngoµi diÖn tÝch chuång nu«i 
cho 1 ®¬n vÞ bß (500kg) dao ®éng trong ph¹m vi 9-25m2. 
Mét sè yªu cÇu kü thuËt chuång nu«i
- Th«ng giã:
+ Mét hÖ th«ng th«ng giã tèt sÏ:
– Lo¹i trõ bôi, khÝ ®éc vµ mïi h«i thèi khái chuång.
– Cung cÊp ®ñ kh«ng khÝ s¹ch trong chuång.
– §iÒu hoµ ®−îc nhiÖt ®é vµ ®é Èm kh«ng khÝ chuång
nu«i.
+ NÕu thiÕt kÕ tèt th× chuång mét tÇng th−êng
chØ cÇn th«ng giã tù nhiªn lµ ®ñ. 
+ Nh÷ng c uång x©y kÝn vµ cã trÇn thÊp th×
th−êng ph¶i cã hÖ thèng qu¹t th«ng giã.
- ¸nh s¸ng:
• KÕt cÊu t−êng vµ m¸i kÕt hîp víi −íng chuång ph¶i 
®¶m b¶o ã ®ñ ¸n s¸ng tù nhiªn trong chuång. 
• ChÕ ®é ¸nh s¸ng trong chuång phï hîp sÏ ¶nh h−ëng
tèt tíi m«i tr−êng vÖ sinh thó y vµ trao ®æi chÊt cña gia
sóc. 
• §Ó ®¶m b¶o ®ñ ¸nh s¸ng trong chuång cÇn chó ý ®Õn
kho¶ng ®Êt trèng tr−íc chuång vµ c¸c c©y bãng m¸t 
quanh chuång. 
• Kho¶ng c¸ch gi÷a chuång víi d·y chuång (nhµ) bªn 
ph¶i b»ng 1,5-2 lÇn chiÒu cao cña chuång. 
• Nh÷ng chuång quay ra h−íng ®«ng-nam, tr−íc mÆt
chuång kh«ng cã nhµ cöa hay c©y cèi cao rËm che khuÊt
sÏ nhËn ®−îc nhiÒu ¸nh s¸ng cã lîi nhÊt. <
12
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
49 
313
Kiểu chuồng hai dãy đối đầu
14
Kiểu chuồng hai dãy
15
KiÓu chuång hai d·y (Israel)
16
KiÓu chuång hai d·y (Israel)
17
KiÓu chuång hai d·y 
(Tuyªn Quang)
18
KiÓu chuång hai d·y
(Tuyªn Quang)
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
50 
419
KiÓu chuång hai d·y
(Thanh Ho¸)
20
Kiểu chuồng một dãy
21
KiÓu chuång một d·y
(L©m §ång)
22
KiÓu chuång nhiÖt ®íi
home
23 24
H−íng chuång
• CÇn bè trÝ h−íng chuång phï hîp ®Ó tr¸nh m−a 
t¹t, giã lïa, ®¶m b¶o che n¾ng, tho¸ng m¸t vµ
tho¸t n−íc tèt. 
• Ph¶i tuú theo ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai, ®Þa thÕ mµ chän
h−íng chuång sao cho høng ®−îc giã m¸t vµ
che ®−îc giã l¹nh mïa ®«ng (®Æc biÖt ®èi víi
chuång bª con). 
• Th«ng th−êng nªn ®Ó chuång më (kh«ng t−êng) 
vÒ phÝa nam hoÆc ®«ng nam ®Ó ®¶m b¶o cã ¸nh
s¸ng vµ th«ng tho¸ng tèt. 
<
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
51 
525
NÒn chuång
• DiÖn tÝch nÒn chuång (chç ®øng) ph¶i theo ®óng tiªu 
chuÈn cho tõng lo¹i bß (4-8 m2/con).
• NÒn chuång ph¶i cao h¬n mÆt ®Êt bªn ngoµi kho¶ng
40-50cm ®Ó n−íc m−a kh«ng thÓ trµn vµo chuång. 
• NÒn chuång cã thÓ ®−îc l¸t b»ng g¹ch hoÆc l¸ng bª
t«ng. MÆt nÒn chuång kh«ng gå ghÒ, nh−ng còng
kh«ng tr¬n tr−ît, cã ®é dèc hîp lý (1-3%), thoai tho¶i
vÒ r·nh tho¸t n−íc ®Ó b¶o ®¶m tho¸t n−íc dÔ dµng khi
déi röa. 
• Chç bß ®øng vµ n»m nghØ tèt nhÊt lµ tr¶i nÒn b»ng
th¶m cao su hay c¸t ®Ó cho bß ®−îc tho¶i m¸i.
26<
27
T−êng chuång
• T−êng chuång ®Ó tr¸nh m−a h¾t vµ ng¨n tr©u bß. 
• T−êng cã ¶nh h−ëng lín ®Õn tiÓu khÝ hËu chuång nu«i.
• B×nh th−êng t−êng nªn më h−íng ®«ng-nam ®Ó høng
giã m¸t vµ che t©y-b¾c ®Ó ch¾n giã l¹nh (®Æc biÖt n¬i bß
®Î vµ nu«i bª). 
• §èi víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu cña miÒn Nam, cã thÓ kh«ng
cÇn x©y t−êng xung quanh chuång. 
• T−êng cã thÓ x©y b»ng g¹ch, ®¸, b»ng tÊm bª-t«ng (cã
cét trô), b»ng gç hay mét sè vËt liÖu kh¸c tuú theo ®iÒu
kiÖn cô thÓ. 
• BÒ mÆt t−êng ph¶i ®¶m b¶o dÔ dµng quÐt röa tiªu ®éc
khi cÇn thiÕt.
• MÆt trong cña t−êng nªn quÐt v«i tr¾ng, võa ®¶m b¶o vÖ
sinh võa t¹o ra bÒ mÆt ph¶n chiÕu ¸nh s¸ng trong
chuång tèt. < 28
M¸i chuång
• M¸i chuång che m−a n¾ng vµ
®iÒu hoµ tiÓu khÝ hËu xung quanh
c¬ thÓ gia sóc. 
• §é cao cña m¸i cÇn ph¶i tÝnh to¸n 
sao cho kh«ng bÞ m−a h¾t vµ giã
l¹nh thæi vµo. 
• M¸i che cã thÓ lîp ngãi hay tranh 
®Ó gi÷ m¸t. M¸i t«n hay 
fibroxim¨ng rÊt nãng.
• §èi víi nh÷ng chuång lín, khÈu
®é m¸i réng th× cã thÓ ph¶i dïng
m¸i t«n, nh−ng cÇn lµm m¸i cao
vµ tho¸ng.
Các kiểu mái chuồng
29
Ảnh hưởng của vật liệu làm mái 
đến hiệu quả chống nóng
Vật liệu 
dẫn nhiệt cao 
80 oC
760 
50 oC 
535 
30 oC
420 
Nhiệt độ dưới mái
Bức xạ dưới mái
(Kcal/m2/h)
Gỗ, tranh, treTôn, nhôm Chất dẻo
Vật liệu 
dẫn nhiệt kém 
Vật liệu 
dẫn nhiệt kém
+ phủ nylon 
30
M¸ng ¨n
- CÇn ph¶i cã m¸ng ¨n trong chuång vµ
c¶ ngoµi s©n. 
-M¸ng ¨n x©y b»ng g¹ch l¸ng bª t«ng. 
- C¸c gãc cña m¸ng ¨n ph¶i l−în trßn vµ
tr¬n nh½n. 
- §¸y m¸ng cã lç tho¸t n−íc ®Ó thuËn
tiÖn cho viÖc röa m¸ng. 
- Thµnh m¸ng phÝa trong (phÝa bß ¨n) b¾t 
buéc ph¶i thÊp h¬n thµnh m¸ng ngoµi.
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
52 
631 32
Lối cung cấp thức ăn
Lối cấp TA
Khu vực nghỉ ngơi
Nền bê-tông
• Trong ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i quy m« lín cã c¬ giíi ho¸
ph©n ph¸t thøc ¨n th× cã thÓ kh«ng cÇn lµm m¸ng ¨n. 
• Thøc ¨n ®−îc cung cÊp däc theo lèi ®i phÝa tr−íc mçi
d·y chuång trªn d¶i nÒn cao h¬n mÆt nÒn chuång
(th−êng r¶i b¨ng th¶m nhùa) vµ cã gê cao phÝa trong ®Ó
ng¨n thøc ¨n r¬i vµo trong chç ®øng cña con vËt 
<
33 34
M¸ng uèng
<
35
S©n, ®−êng, r∙nh
• CÇn cã s©n ch¬i vµ hµng rµo ®Ó bß cã thÓ vËn ®éng tù
do. S©n l¸t b»ng g¹ch hoÆc ®æ bª t«ng. Cã thÓ trång
c©y bãng m¸t trong khu vùc s©n ch¬i. Trong s©n ch¬i
còng bè trÝ m¸ng ¨n vµ m¸ng uèng.
• Cã ®−êng ®i cho ¨n trong chuång, ®−îc bè trÝ tuú
thuéc vµo ®iÒu kiÖn chuång tr¹i (vÞ trÝ, kiÓu
chuång...), ph−¬ng thøc ch¨n nu«i, ph−¬ng tiÖn vËn
chuyÓn thøc ¨n.
• Cã r·nh tho¸t n−íc, ph©n, n−íc tiÓu vµ bÓ chøa, ®−îc
bè trÝ phÝa sau chuång. NÕu cã ®iÒu kiÖn, tèt nhÊt lµ
x©y bÓ biogas ®Ó s¶n xuÊt khÝ mªtan cho ®un nÊu, kÕt
hîp tiÖt trïng, n©ng cao chÊt l−îng ph©n vµ vÖ sinh
m«i tr−êng.
< 36
Róng chuồng
• Trong chuång cÇn cã hÖ thèng rãng ®Ó ph©n chia vÞ trÝ vµ giíi h¹n ph¹m vi 
®i l¹i cña mçi con bß. 
• Rãng cã thÓ lµm b»ng s¾t, gç hay tre. 
• ChiÒu cao cña rãng ng¨n giøa 2 « th−êng kho¶ng 80-100cm, chiÒu dµi b»ng
2/3 chç n»m. 
• Ngoµi rãng ng¨n « cÇn cã rãng ng¨n phÝa tr−íc ngang tÇm vai ®Ó bß kh«ng
b−íc vµo m¸ng ¨n hay m¸ng uèng. 
• C¸c rãng ph¶i h¬i trßn c¹nh ®Ó tr¸nh cho con vËt bÞ x©y x¸t. 
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
53 
737
Róng chuồng
< 38
Rãng thó y
• Hệ thèng rãng can thiÖp thó y cÇn thiÕt cho qu¶n lý gia sóc
khi cÇn phèi gièng, thiÕn, c¾t mãng, ®iÒu trÞ bÖnh tËt vµ can 
thiÖp s¶n khoa. 
• HÖ thèng nµy th−êng ®−îc lµm kÕt hîp thµnh mét phÇn
cña hÖ thèng b·i qu©y ®Ó dån vµ cè ®Þnh bß
39
Rãng cè ®Þnh bß ë n«ng hé
home
< 40
41
HÖ thèng qu©y dån bß
42
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
54 
843 44
CÇu xuÊt nhËp bß
¤ dån bß
Khu bß
chê
Rãng cè
®Þnh bß
Lèi dÉn
<
45
HÖ THèNG LμM M¸T CHO BÒ
< 46
Sinh nhiệt ở bò sữa ở các mức
sản xuất khác nhau
* Duy trì (bò cạn sữa) 14 Mcal/ngày
* Duy trì + 10 Kg sữa 19 Mcal/ngày
* Duy trì + 20 Kg sữa 24 Mcal/ngày
* Duy trì + 30 Kg sữa 28 Mcal/ngày
* Duy trì + 40 Kg sữa 33 Mcal/ngày
* Duy trì + 50 Kg sữa 38 Mcal/ngày
47
Phương thức thải nhiệt của bò
• Bức xạ nhiệt - phụ thuộc chủ yếu 
vào chênh lệch nhiệt độ và diện tích 
tiếp xúc
• Dẫn nhiệt - phụ thuộc chênh lệch 
nhiệt độ và diện tích tiếp xúc
• Đối lưu - phụ thuộc tốc độ gió, 
chênh lệch nhiệt độ và diện tích tiếp 
xúc
• Bốc hơi nước - phụ thuộc độ ẩm 
không khí và diện tích tiếp xúc.
48
Các phương pháp làm giảm
stress nhiệt cho bò
• Ngăn bức xạ mặt trời ( Slide 21 )
- Lán và mái che mát
- Cây bóng mát
• Làm mát trực tiếp (cơ thể gia súc)
- Làm mát bằng quạt
- Phun nước làm mát bò
- Phun nước kết hợp quạt thông gió
• Làm mát gián tiếp (môi trường)
- Làm mát chuồng nuôi bằng cách tạo sương mù
- Máy điều hoà nhiệt độ không khí chuồng nuôi
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
55 
949
Ngăn bức xạ trực tiếp
của mặt trời
50
Lán và mái che mát
51
Mái che di động
52
Mái che khu vực cho ăn
53
Mái che khu vực máng uống
54
Mái che khu vực nghỉ nơi và cho ăn
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
56 
10
55
Mái che khu vực nghỉ ngơi của bò
56
57
Cây bóng mát
58
59
Làm mát bằng quạt
60@
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
57 
11
61 62
63 64
@@
65
Phun nước làm mát bò
66
Phun nước kết hợp
quạt thông gió
Phun nước trực tiếp
lên cơ thể bò và dùng
quạt thông gió để làm
bốc hơi nước từ da bò
(thường dùng áp lực
thấp)
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
58 
12
67
Hệ thống làm mát bằng phun nước kết
hợp quạt thông gió
• Nước bốc hơi từ bề mặt của cơ thể bò
(Để chuyển 1 g nước thành hơi cần 0,56 Kcal).
• Hệ thống làm mát này có hiệu quả cao trong
cả điều kiện khí hậu khô cũng như ẩm.
(Quạt làm lưu thông nhiều không khí xung quanh cơ
thể bò).
68
Nguyên tắc làm mát bằng phun nước kết
hợp thông gió
1. Một chu kỳ làm mát 95 phút) gồm 30 giây phun
nước, sau đó là 4,5 phút quạt thông gió.
2. Một giai đoạn 30-45 phút làm mát (6-9 chu
kỳ/giai đoạn) có thể giúp bò duy trì thân nhiêt
bình thường ( > 39 0 C) trong 2-3 giờ. 
3. 6 đến 10 “giai đoạn làm mát ” với 30 - 45 phút
một trong 2-3 giờ/ngày là cần thiết để giúp bò
cao sản giữ được thân nhiệt bình thường
trong mùa hè.
69
So sánh hiệu quả của việc làm mát bò bằng phun
nước hay kết hợp phun nước với quạt thông gió ở
vùng cận nhiệt đới
Sources: Igono et al. 1975 . Misouri USA
Igono et al. 1976. Misouri USA
Kết hợp
Phun nước + thông gió+
Phun nước
ĐC (mái che) Mái che +Phun nước
Sữa vắt sáng
(Kg)
12.3 12.6 12.8 13.7
Sữa vắt chiều
(Kg)
11.0 11.4 10.5 11.6
CỘNG 23.3 24.0 23.3 25.3
CHÊNH LỆCH +0.7 +2.0
ĐC (mái che) Mái che + Phun nước + thông gió
70
VỊ TRÍ CÓ THỂ LÀM MÁT BẰNG VÒI PHUN 
NƯỚC VÀ QUẠT THÔNG GIÓ
A) Khu vực bò chờ vào vắt sữa (làm
mát bắt buộc)
hay
B) Dọc theo lối cung cấp thức ăn (bò
làm mát tuỳ thích khi chúng đến ăn
thức ăn)
71
Khu vực bò chờ vào vắt sữa
• Vị trí thích hợp
DT: ít nhất 2 m2/bò
mái che cao
Có hệ thống thoát nước
• Trang thiết bị
•Hạn chế:
Tăng lao động
Di chuyển của bò 
Khó khăn với bò cạn sữa
Phải làm khô bầu vú khi vắt sữa 72
Trang thiết bị
• Tạo ra nhựng giọt nước lớn để làm ướt đẫm bò tận da
• Nước phải bốc hơi trước lần phu tiếp theo
• Quạt thổi không khí chứa nước bốc hơi.
Vòi phun
• Công suất vòi: 500 lít/h. 
• Góc quay (360° hay 180 °)
• Độ cao của vòi trên:2,2 m từ mặt nền.
• Khoảng cách giữa các vòi cùng hàng : 1,5 m.
• Khoảng cách hàng: 2 m.
• Áp suất nước tối thiểu: 3 atm.
• Đường kính: 24-28 inch
• Tốc độ gió: > 2,5 m/s.
• Tính đến tốc độ gió tự nhiên
Quạt
@
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
59 
13
73 74
Dọc theo lối cung cấp thức ăn
• Vị trí thích hợp
Nền bê-tông
Hệ thông thoát nước
• Trang thiết bị
Lối cấp TA
Khu vực nghỉ ngơi
Nền bê-tông
75
Trang thiết bị
Vòi phun
• Lắp cao cách lưng bò 1,5m
• Công suất vòi : 120 lít/h.
• Góc quay: 180°.
• Khoảng cách giữa các vòi trong hàng: 1,5 m
• Áp suất nước tối thiểu: 3 atm.
Quạt
• Đường kính: 20-24 inch.
• Khoảng cách 2 quạt: 6m. 
• Tốc độ gió tối thiểu 2.5 m/S.
• Tính đến cả tốc độ gió tự nhiên .
Thức ăn
Nền bê-tông
76
Khởi động hệ thống làm mát bằng vòi
phun nước và quạt dọc lối cấp thức ăn
Hệ thống này chỉ được khởi động khi bò
lại gần chỗ cung cấp thức ăn : 
- Khi thức ăn mới được cung cấp.
- Sau khi vắt sữa .
- Sau khi làm mát trong khu vực chờ vắt
sữa.
77 78
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
60 
14
79
Làm mát chuồng nuôi bằng cách
tạo sương mù
-Dùng áp lực cao phun nước thành sương mù
- 1 g nước bốc hơi lấy đi 0,56 Kcal 80
• Nhiệt độ môi trường
•Độ ẩm không khí: Mức độ làm lạnh không khí tỷ lệ
nghịch với độ ẩm bên ngoài. Làm mát bằng cách bốc hơi
nước có hiệu quả nhất trong điều kiện khí hậu khô. 
• Tốc độ thông khí: Để không khí mát không bị di
chuyển đi mất, cần có các tấm rèm nylon để che kín
chuồng
• Địa hình và loại chuồng
• Áp suất ống nước
•Đường kính và đặc điểm của vòi phun nước
Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả
làm mát bằng sương mù/áp suất cao
81
• Khó áp dụng trong điều kiện có gió.
• Kém hiệu quả đối với chuồng thông thoáng (mất không khí
mát).
• Làm ẩm ướt vật liệu trong chuồng
• Gây bệnh đường hô hấp
• Tăng độ ẩm xung quanh bò có thể làm cản trở bốc hơi toả
nhiệt của bò
Nhược điểm của việc làm mát bằng sương mù
82
Kết hợp phun nước tạo sương mù và quạt
để tăng bốc hơi nước xung quanh bò
83 84
N
ăn
g
su
ất
sữ
a
(k
g/
ng
)
20
25
30
35
40
45
50
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Tháng vắt sữa
Bò được làm mát
Bò đối chứng
Đường cong cho sữa của bò được làm
mát và bò đối chứng
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
61 
15
85
Ảnh hưởng của làm mát “trực tiếp” (phun
nước lên cơ thể bò) và làm mát “gián tiếp” (tạo 
sương mù ) lên thân nhiệt của bò-
Source: Bray et al. 1990 Florida USA.
Tạo mù Phun nước
Số bò 211 203
Nhiệt độ tối đa ở trực tràng ( C)O 39.5 39.0
Nhịp thở (lần/phút) 87 72
< 86
87 88
• Phương thức nuôi nhốt
• Phương thức chăn thả
• Kết hợp nuôi nhốt với
chăn thả
home
CÁC PHƯƠNG THỨC QUẢN LÝ
TRÂU BÒ
89
Ph−¬ng thøc nu«i nhèt
• Cè ®Þnh trong chuång b»ng d©y xÝch kho¸ vßng cæ. 
• Cung cÊp thøc ¨n tinh, b· bia, cñ qu¶ t¹i m¸ng ¨n cè ®Þnh
(th−êng vµo thêi gian v¾t s÷a)
• Thøc ¨n th« xanh (mïa hÌ thu) vµ thøc ¨n ñ xanh (mïa
®«ng xu©n) ®−îc ph©n phèi t¹i chuång. 
• Cá kh« th−êng cho ¨n t¹i chuång vµo ban ®ªm. 
• N−íc ®−îc uèng tù do t¹i m¸ng dµnh riªng cho tõng con. 
• Cho bß t¾m n¾ng vµ vËn ®éng tù do s©n vËn ®éng c¹nh 
chuång kho¶ng 3 giê/ngµy. 
90
Nuôi nhốt
ưu điểm :
• giảm thiểu cỏ thừa
• bò không dẫm chân lên thức ăn
• giảm thiểu lây ngoại kí sinh 
trùngnhược điểm :
• đòi hỏi phải vận chuyển cỏ và cơ khí hoá việc cắt cỏ
• không có phân lưu lại trên đồng cỏ
• phân hàng ngày thải ra trên nền chuồng
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
62 
16
91 92
Ph−¬ng thøc ch¨n th¶
- Ph©n nhãm ®µn bß vµ ch¨n
th¶ ngoµi ®ång cá lµ chÝnh. 
- Bß vÒ chuång vµo c¸c thêi
gian nhÊt ®Þnh. 
- Bæ sung thøc ¨n tinh vµ th«
(nÕu cÇn) t¹i chuång vµo thêi
gian v¾t s÷a 
- N−íc uèng cung cÊp tù do ë
chuång vµ ngoµi ®ång cá. 
- Cã c©y hay l¸n che m¸t cho
bß nghØ ng¬i khi trêi n¾ng
93 94
95 96
KÕt hîp ch¨n th¶ vµ nu«i nhèt
- KÕt hîp trong ngµy:
+ Bß ®−îc gÆm cá ngoµi ®ång cá tõ s¸ng ®Õn
tr−a
+ Khi vÒ chuång mçi con ®−îc nhèt/cè ®Þnh riªng
+ Buæi chiÒu sau khi ¨n thøc ¨n tinh bß ®−îc bæ
sung thªm cá t−¬i, thøc ¨n ñ xanh hoÆc cá kh«, r¬m 
kh« t¹i chuång
- KÕt hîp theo mïa: 
+ Mïa hÌ-thu nu«i theo ph−¬ng thøc ch¨n th¶ tù
do lu©n phiªn
+ Mïa ®«ng-xu©n bß ®−îc chuyÓn vµo nu«i nhèt
vµ bæ sung thøc ¨n t¹i chuång.
home
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
63