Bài giảng Cấu trúc máy tính - Chương 7: Toán tử - Ngô Phước Nguyên

Toán tử số học 
Toán tử 
Cú pháp 
Công dụng 
+ 
+ expression 
Dương 
- 
- expression 
Aâm 
* 
exp1*exp2 
Nhân 
/ 
exp1/exp2 
Chia 
MOD 
exp1 mod exp2 
Phần dư 
+ 
exp1 + exp2 
Cộng 
- 
exp1 - exp2 
Trừ 
SHL 
exp shl n 
Dịch exp sang trái n bit 
SHR 
exp shr n 
Dịch exp sang phải n bit 
11/27/2021 
1 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Toán tử logic 
Not 
Not expression 
And 
Exp1 and exp2 
Or 
Exp1 or exp2 
Xor 
Exp1 xor exp2 
Ex : MOV AH , 8 OR 4 AND 2 
MOV AL, NOT (20 XOR 0011100B) 
11/27/2021 
2 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Toán Tử Quan Hệ 
So sánh 2 biểu thức và cho trị là true (-1) nếu điều kiện của toán tử thỏa, ngược lại là false. 
EQ 
Exp1 EQ exp2 
True nếu Exp1 = exp2 
NE 
Exp1 NE exp2 
True nếu Exp1 exp2 
LT 
Exp1 LT exp2 
True n ếu Exp1 < exp2 
LE 
Exp1 LE exp2 
True nếu Exp1 <= exp2 
GT 
Exp1 GT exp2 
True n ếu Exp1 > exp2 
GE 
Exp1 GE exp2 
True nếu Exp1 >= exp2 
11/27/2021 
3 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
ĐỘ ƯU TIÊN TOÁN TỬ 
TOÁN TỬ 
MÔ TẢ 
( ) 
Dấu ngoặc 
+ , - 
Dấu dương , âm 
* / MOD 
Nhân , chia, Modulus 
+ , - 
Cộng, trừ 
Độ ưu tiên 
giảm dần 
11/27/2021 
4 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Toán tử SEG 
Cú pháp : SEG expression 
Cho địa chỉ đoạn của biểu thức expression. 
Expression có thể là biến | nhãn | tên segment hay toán hạng bộ nhớ khác. 
11/27/2021 
5 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Toán tử OFFSET 
Cú pháp :OFFSET expression 
Cho địa chỉ OFFSET của biểu thức expression. 
Expression có thể là biến | nhãn | tên segment hay toán hạng trực tiếp bộ nhớ khác. 
Ex : nạp địa chỉ segment và offset của biến table vào DS :AX 
TABLE DB ? 
MOV AX, SEG TABLE 
MOV DS, AX 
MOV DX, OFFSET Table 
11/27/2021 
6 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
TOÁN TỬ $ 
Cho địa chỉ của OFFSET của phát biểu chứa toán tử $. 
Thường được dùng để tính chiều dài chuổi. 
11/27/2021 
7 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
TOÁN TỬ PTR 
Cú pháp : type PTR expression 
Cho phép thay đổi dạng của expression 
nếu expr là 1 biến | toán hạng bộ nhớ thì type có thể là byte , word hay dword. 
Nếu expr là 1 nhãn thì type có thể là near hay far. 
Ex : mov ax, word ptr var1 ; var1 là toán hạng kiểu Word 
 mov bl , byte ptr var2 ; var2 là toán hạng kiểu byte 
11/27/2021 
8 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Toán hạng (Operand) 
Các toán hạng chỉ ra nơi chứa dữ liệu cho 1 lệnh , chỉ thị. 
 Hầu hết các lệnh Assembly đều có đối số là 1 hoặc 2 toán hạng 
Có 1 số lệnh chỉ có 1 toán hạng như RET, CLC. 
Với các lệnh 2 toán hạng thì toán hạng thứ 2 là toán hạng nguồn (source) – chứa dữ liệu hoặc địa chỉ của dữ liệu. 
11/27/2021 
9 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Toán hạng (Operand) 
 Toán hạng đích giữ kết quả (nếu có yêu cầu) sau khi 
thi hành lệnh. 
 Toán hạng đích có thể là thanh ghi hay Bộ nhớ. 
Toán hạng nguồn có thể là thanh ghi, bộ nhớ hay 1 giá trị 
tức thời . 
Toán hạng số tức thời có thể là số trong các hệ đếm khác nhauvà được viết theo qui định sau : 
Số hệ 2 : xxxxxxxxB (x là bit nhị phân) 
Số hệ 10 : xxxxxD hay xxxxx (x là 1 số hệ 10) 
Số hệ 16 : xxxxH và bắt đầu bằng số (x là 1 số hệ 16) 
11/27/2021 
10 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
11/27/2021 
11 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
11/27/2021 
12 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
ĐỊNH VỊ THANH GHI 
Giá trị của tốn hạng được truy xuất nằm ngay trong thanh ghi của CPU. 
Ex : MOV AX,BX ; chuyển nội dung của thanh ghi BX vào thanh ghi AX 
11/27/2021 
13 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
11/27/2021 
14 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
EX1 : MOV AX, [SI] 
Nạp nội dung của ơ nhớ mà địa chỉ Offset lưu trong BP và địa chỉ đoạn lưu trong ES vào AX. 
EX2 : MOV AX, [BP] 
Nạp nội dung của ơ nhớ mà địa chỉ Offset lưu trong SI và địa chỉ đoạn lưu trong DS vào AX. 
Định vị gián tiếp thanh ghi :  
11/27/2021 
15 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
ĐỊNH VỊ TRỰC TIẾP 
Địa chỉ Offset của ơ nhớ chứa dữ liệu tốn hạng nằm trực tiếp trong câu lệnh cịn địa chỉ segment ngầm định chứa trong DS. 
Ex : MOV BX, [1234] 
Nạp nộI dung ơ nhớ cĩ địa chỉ DS:1234 BX 
11/27/2021 
16 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
ĐỊNH VỊ CƠ SỞ 
Địa chỉ Offset của tốn hạng được tính là tổng của nộI dung thanh ghi BX hoặc BP và 1 độ dịch. 
 Độ dịch là 1 số nguyên âm hoặc dương. Địa chỉ đọan là đoạn hiện tại. 
11/27/2021 
17 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
ĐỊA CHỈ HIỆU DỤNG 
Toán hạng bộ nhớ dùng trong tập lệnh vi xử lý 86 sử dụng phương pháp định địa chỉ tổng hợp được gọi là địa chỉ hiệu dụng. 
 Địa chỉ hiệu dụng là tổ hợp của 3 nhóm sau đặt trong dấu [ ]. 
Nhóm thanh ghi chỉ số : SI , DI 
Nhóm thanh ghi nền : BX, BP 
Địa chỉ trực tiếp : số 16 bit 
Các thanh ghi trong cùng 1 nhóm không được xuất hiện trong cùng 1 địa chỉ hiệu dụng. 
11/27/2021 
18 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
ĐỊA CHỈ HIỆU DỤNG 
Địa chỉ hiệu dụng hợp lệ : 
Một số thí dụ 
[1000h] [SI], [DI] , [BX] , [BP] 
 [SI+BX], [SI+BP] , [DI+BX] , [DI+BP] , [SI+1000h], [DI+100h] 
 [SI] [BX] [1000h], [SI+BP+1000h] , [DI+BX][1000h], [DI+1000h]+[BP] 
Địa chỉ hiệu dụng không hợp lệ : 
 [70000], [AX] , [SI+DI+1000h], [BX] [BP] 
11/27/2021 
19 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
11/27/2021 
20 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Địa chỉ hiệu dụng (tt) 
Qui ước 
Để thuận tiện trong vấn đề giải thích lệnh, ta qui ước sau : 
Dữ liệu 8 bit bộ nhớ : [ địa chỉ ] 
Dữ liệu 16 bit bộ nhớ : [ địa chỉ +1, địa chỉ ] 
Để xác định rõ hoạt động của bộ nhớ , ta phải dùng thêm toán tử PTR như sau : 
8 bit : BYTE PTR [1000H] 
Tham khảo 1 byte bộ nhớ ở địa chỉ 1000h 
16 bit : WORD PTR [1000H] 
Tham khảo 2 byte bộ nhớ liên tiếp ở địa chỉ 1000h và 1001h 
11/27/2021 
21 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Ex : Tính tổng 1 array có 5 phần tử 
MOV BX, OFFSET LIST 
MOV AX, 0 
MOV AL, [BX] 
ADD AL , [BX+1] 
ADD AL , [BX+2] 
ADD AL , [BX+3] 
ADD AL , [BX+4] 
MOV SUM , AX 
LIST DB 10h, 20h, 40h, 2h, 5h 
SUM DW 0 
Cách thực hiện : 
Lấy địa chỉ của List vào BX 
Dựa vào BX để xác định các phần tử của array. 
Khi tính tổng xong, đưa tổng vào biến SUM. 
11/27/2021 
22 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Ex : Tính tổng 1 array có 5 phần tử 
A 100 
MOV BX, 0120 
MOV AX, 0 
MOV AL, [BX] 
ADD AL , [BX+1] 
ADD AL , [BX+2] 
ADD AL , [BX+3] 
ADD AL , [BX+4] 
MOV [0125], AX 
-A 120 
DB 10, 20, 40, 2, 5 
DW 0 
CHẠY CT này bằng DEBUG 
11/27/2021 
23 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Tập lệnh 
Lệnh MOV : 
Ý nghĩa : copy giá trị từ toán hạng nguồn toán hạng đích 
Cú pháp : MOV dest , source 
Yêu cầu : Dest và source cùng kiểu 
Dạng lệnh : 
 MOV reg , reg 
 MOV mem , reg 
 MOV reg, mem 
 MOV reg16, segreg 
 MOV segreg, reg16 
 MOV reg, immed 
 MOV mem, immed 
 MOV mem16, segreg 
 MOV segreg, mem16 
11/27/2021 
24 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Minh hoạ lệnh MOV 
MOV AX, CX 
MOV DL, BH 
MOV [SI+1000h], BP ; [SI+1000h, SI+1001h] BP 
MOV DX, [1000h] ; DX [1000h, 1001h] 
MOV DI, 12h 
MOV AL, 12h 
MOV BYTE PTR [1000h], 12h 
MOV WORD PTR [2000h] , 1200h 
MOV [BX] , DS 
MOV SS, [2000h] 
11/27/2021 
25 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Lệnh MOV không làm ảnh hưởng đến cờ. 
Không thể chuyển dữ liệu trực tiếp giữa 2 toán hạng bộ nhớ với nhau, muốn chuyển phải dùng thanh ghi trung gian. 
Không thể chuyển 1 giá trị tức thời vào thanh ghi đoạn, muốn chuyển phải dùng thanh ghi trung gian. 
Không thể chuyển trực tiếp giữa 2 thanh ghi đoạn 
Chú ý 
11/27/2021 
26 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Minh họa lệnh MOV 
Ex1 : Cho table là 1 mảng gồm 10 phần tử dạng byte 
 Table DB 3,5,6,9,10, 29,30,46,45,90 
Truy xuất phần tử đầu , phần tử thứ 2 và thứ 5 của mảng: 
MOV AL, TABLE hay MOV AL, TABLE[0] 
MOV AL, TABLE+1 hay MOV AL, TABLE[1] 
MOV AL, TABLE+4 hay MOV AL, TABLE[4] 
11/27/2021 
27 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Minh họa lệnh MOV 
Ex2 : MOV AX, DS : [100h] 
Ex3 : MOV AX, [100h] 
; chuyển NỘI DUNG Ơ NHỚ 100h vào Reg AX. 
 ; chép nội dung 16 bit tại địa chỉ 
100h trong đoạn chỉ bởi DS vào Reg AX. 
11/27/2021 
28 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Áp dụng 
Viết chương trình chuyển nội dung vùng nhớ bắt đầu tại địa chỉ 700h 
sang vùng nhớ có địa chỉ bắt đầu là 1000h. Biết chiều mỗi vùng 
nhớ là 9 bytes và dữ liệu đang khảo sát trong đoạn được chỉ bởi DS. 
Cho vùng nhớ MEM có chiều dài 9 bytes gồm các ký tự ‘abcdefghi’ 
trong đoạn chỉ bởi DS. 
Viết chương trình đảo ngược vùng nhớ MEM. 
11/27/2021 
29 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Lệnh LEA (Load Effective Address) 
Cú pháp : LEA REG | MEM 
ý nghĩa : nạp địa chỉ Offset vào thanh ghi để khởi động Reg. 
Ex : MOV DX, OFFSET MES 
Tương đương với LEA DX, MES 
Ex : LEA BX, [1000h] ; BX 1000h 
 LEA SI, [DI][BX][2000h] ; SI DI + BX + 2000h 
11/27/2021 
30 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Lệnh XCHG (XCHANGE) 
Cú pháp : XCHG DEST , SOURCE 
ý nghĩa : hoán chuyển nội dung 2 Reg, Reg và ô nhớ 
Yêu cầu : 
2 toán hạng phải cùng kiểu 
2 toán hạng không thể là 2 biến bộ nhớ. Muốn hoánđổi trị của 2 biến phải dùng Reg trung gian. 
Ex : XCHG AH, BL 
MOV VAR1, VAR2 ; không hợp lệ, phải dùng Reg tạm 
11/27/2021 
31 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Lệnh PUSH 
Cú pháp : PUSH REG16 
PUSH MEM16 
PUSH SEGREG 
Đẩy toán hạng nguồn 16 bit vào STACK 
Ex : PUSH DI ; [SS :SP+1, SS :SP] DI 
Ex : PUSH CS ; [SS :SP+1, SS :SP] CS 
11/27/2021 
32 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Lệnh POP 
Cú pháp : POP REG16 
POP MEM16 
POP SEGREG 
Lấy dữ liệu từ đỉnh STACK vào toán hạng địch. 
Ex : POP AX ; AX [SS :SP+1, SS :SP] 
 Ex : POP [BX+1] ; [BX+2, BX+1] [SS :SP+1, SS :SP] 
11/27/2021 
33 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Lệnh IN 
Cú pháp : IN ACCUM, IMMED8 
IN ACCUM, DX 
nhập dữ liệu từ cổng xuất nhập vào thanh ghi tích luỹ AL 
hay AX. Trường hợp AX sẽ nhập byte thấp trước, byte cao sau. 
Ex : IN AL ,61h 
 IN AX, 40h 
Dạng lệnh có Reg DX dùng 
Để cho cổng có địa chỉ 16 bit 
Ex : MOV DX, 378H 
 IN AL, DX 
11/27/2021 
34 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
SUMMARY 
Dùng DEBUG để hợp dịch và chạy chương trình sau :Chép 3 số nguyên kiểu Word ở địa chỉ 0120h vào địa chỉ 0130h. 
Cho biết giá trị của AX sau khi các lệnh sau được thực thi : 
 MOV AX, ARRAY1INC AXADD AH, 1SUB AX, ARRAY1 
 ARRAY1 DW 10h, 20h 
11/27/2021 
35 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
SUMMARY 
Giả sử biến VAL1 ở địa chỉ offset 0120h và PTR1 ở địa chỉ 0122h. Cho biết giá trị của các thanh ghi AX, BX khi mỗi lệnh sau được thực thi : 
.CODE 
 MOV AX, @DATA 
MOV DS, AX 
MOV AX, 0 
MOV AL, BYTE PTR VAL1 ; AX = ? 
MOV BX, PTR1 ; BX = ? 
XCHG AX, BX ; BX = ? 
SUB AL,2 ; AX = ? 
MOV AX, PTR2 ; AX = ? 
.DATA 
 VAL1 DW 3Ah 
 PTR1 DW VAL1 
 PTR2 DW PTR1 
11/27/2021 
36 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Cho biết giá trị của các thanh ghi ở bên phải, khi mỗi lệnh của đoạn chương trình sau được thực thi. Giả sử FIRST ở offset 0H 
MOV AL, BYTE PTR FIRST+1 ; AL = 
MOV BX, WORD PTR SECOND+2 ; BX = 
MOV DX, OFFSET FIRST + 2 ; DX = 
MOV AX, 4C00H 
INT 21H 
. 
FIRST DW 1234h 
SECOND DW 16385 
THIRD DB 10,20,30,40 
11/27/2021 
37 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi 
Bài tập Lập trình 
Bài 1 : Viết chương trình nhập 1 ký tự. 
 Hiển thị ký tự đứng trước và ký tự đứng sau ký tự đã nhập theo 
 thứ tự mã ASCII. 
Kết quả có dạng : 
Nhập một ký tự : B 
Ký tự đứng trước : A 
Ký tự đứng sau : C 
Bài 2 : Viết chương trình nhập 2 ký tự và hiển thị ký tự thứ 3 có 
mã ASCII là tổng của mã 2 ký tự đã nhập. 
Kết quả có dạng : 
11/27/2021 
38 
Chuong 7 Cac phep dinh vi dia chi