Bài giảng Các hệ PLC và DCS - Chương 7: Xử lý thời gian thực và xử lý phân tán - Hoàng Minh Sơn

 HMS
C
hư
ơ
ng
 7
1
Tháng Sáu 2015
Chương 7: Xử lý thời gian thực và xử lý
phân tán
7.1 Khái niệm “thời gian thực”
7.2 Hệ điều hành thời gian thực
7.3 Khái niệm “xử lý phân tán”
7.4 Các kiến trúc xử lý phân tán
7.5 Các cơ chế giao tiếp trong hệ phân tán
 HMS
C
hư
ơ
ng
 7
2
Tháng Sáu 2015
7.3 Khái niệm xử lý phân tán
 Xử lý phân tán là hình thức xử lý thông tin tất yếu 
của các hệ thống phân tán nói chung và các hệ 
thống điều khiển phân tán nói riêng
 Xử lý phân tán giúp nâng cao năng lực xử lý thông 
tin của một hệ thống, góp phần cải thiện tính năng 
thời gian thực, nâng cao độ tin cậy và tính linh hoạt 
của hệ thống.
 Phân biệt các khái niệm:
– Xử lý cục bộ => ứng dụng đơn độc
– Xử lý cạnh tranh => ứng dụng đa nhiệm
– Xử lý tập trung => ứng dụng tập trung
– Xử lý nối mạng => ứng dụng mạng (giao tiếp hiện)
– Xử lý phân tán => ứng dụng phân tán (giao tiếp ngầm)
 HMS
C
hư
ơ
ng
 7
3
Tháng Sáu 2015
Giao tiếp ngầm  Giao tiếp hiện
 Giao tiếp hiện (explicit communication):
– Hoạt động giao tiếp được coi là chức năng riêng
– Sử dụng dịch vụ giao tiếp (ví dụ lập trình) cần biết 
rõ về hệ thống truyền thông (kiến trúc giao thức)
Hệ thống truyền thông
A B
A B
Hệ thống truyền thông
 Giao tiếp ngầm (implicit communication):
– Hoạt động giao tiếp được thực hiện ngầm khi cần thiết
– Sử dụng dịch vụ giao tiếp (ví dụ lập trình) cần biết rõ 
về hệ thống truyền thông (kiến trúc giao thức)
 HMS
C
hư
ơ
ng
 7
4
Tháng Sáu 2015
7.4 Các kiến trúc xử lý phân tán
 Kiến trúc Master/Slave
– Chức năng xử lý thông tin được phân chia trên nhiều trạm 
tớ
– Một trạm chủ phối hợp hoạt động của nhiều trạm tớ
– Các trạm tớ có vai trò, nhiệm vụ tương tự như nhau
– Các trạm tớ có thể giao tiếp trực tiếp, hoặc không
Master
Slave Slave Slave
Ví dụ: Bộ điều khiển
Ví dụ: Các vào/ra phân tán, các thiết bị trường
 HMS
C
hư
ơ
ng
 7
5
Tháng Sáu 2015
 Kiến trúc Client/Server
– Chức năng xử lý thông tin được phân chia thành hai phần 
khác nhau, phần sử dụng chung cho nhiều bài toán được 
thực hiện trên các server, phần riêng thực hiện trên từng 
client.
– Giữa các client không cần thiết có giao tiếp trực tiếp
– Vai trò chủ động trong giao tiếp thuộc về client
Server
Client Client Client
Ví dụ: Các trạm vận hành
Ví dụ: Các bộ điều khiển hoặc các trạm quản lý dữ liệu
Server
 HMS
C
hư
ơ
ng
 7
6
Tháng Sáu 2015
 Kiến trúc bình đẳng
– Các trạm có vai trò bình đẳng, phải phối hợp hoạt động, 
hình thức giao tiếp trực tiếp với nhau không qua trung gian
A
A
A
A A
Ví dụ: Các trạm điều khiển phân tán (kiến trúc PLC/DCS)
hoặc các thiết bị trường thông minh (kiến trúc FCS)
 HMS
C
hư
ơ
ng
 7
7
Tháng Sáu 2015
 Kiến trúc tự trị
– Các trạm có vai trò bình đẳng, có thể hoạt động hoàn toàn 
độc lập nhưng sự phối hợp hoạt động tạo hiệu quả cao nhất
A
A
A
A A
Ví dụ: Các hệ thống xây dựng theo công nghệ Agent, Multi-Agent
 HMS
C
hư
ơ
ng
 7
8
Tháng Sáu 2015
7.5 Các cơ chế giao tiếp trong hệ ĐK 
phân tán
 Dữ liệu toàn cục (Global Data)
– Giống như một vùng nhớ chung
– Mỗi trạm đều chứa một ảnh của bảng dữ liệu toàn cục, 
trong đó có toàn bộ dữ liệu cần trao đổi của tất cả các trạm 
khác
– Mỗi trạm gửi phần dữ liệu của nó tới tất cả các trạm, mỗi 
trạm tự cập nhật ảnh của bảng dữ liệu toàn cục
– Đơn giản, tiền định nhưng kém hiệu quả
– Áp dụng cho lượng dữ liệu nhỏ, tuần hoàn, thích hợp trong 
kiến trúc bình đẳng (ví dụ giữa các trạm điều khiển).
 HMS
C
hư
ơ
ng
 7
9
Tháng Sáu 2015
 Hỏi tuần tự (Polling, Scanning)
– Một trạm đóng vai trò Master
– Cơ chế hỏi/đáp tuần tự theo trình tự đặt trước
– Đơn giản, tiền định, hiệu quả cao
– Áp dụng cho trao đổi dữ liệu tuần hoàn, thích hợp trong kiến 
trúc Master/Slave
Master Slave1 Slave2 Slave3
Message1
Response1
Message2
Response2
Message3
Response3
 HMS
C
hư
ơ
ng
 7
10
Tháng Sáu 2015
 Tay đôi (Peer-To-Peer)
– Hình thức có liên kết hoặc không liên kết, cấu hình trước hoặc 
không cấu hình trước, có xác nhận hoặc không xác nhận, có 
yêu cầu hoặc không có yêu cầu
– Linh hoạt nhưng thủ tục có thể phức tạp
– Áp dụng cho trao đổi dữ liệu tuần hoàn hoặc không tuần hoàn, 
thích hợp cho tất cả các kiến trúc khác nhau.
 Chào/đặt hàng (Subscriber/Publisher)
– Nội dung thông báo được một trạm chủ chào và các trạm 
client đặt theo cơ chế tuần hoàn hoặc theo sự kiện
– Thông báo chỉ được gửi tới các trạm đặt (có thể gửi riêng 
hoặc gửi đồng loạt)
– Linh hoạt, tiền định, hiệu suất cao
– Áp dụng cho trao đổi dữ liệu tuần hoàn hoặc không tuần hoàn, 
thích hợp cho kiến trúc Client/Server hoặc kiến trúc bình đẳng.
 HMS
C
hư
ơ
ng
 7
11
Tháng Sáu 2015
 Hộp thư (Mailbox)
– Các trạm sử dụng một môi trường trung gian như files, một 
cơ sở dữ liệu hoặc một chương trình server khác để ghi và 
đọc dữ liệu
– Mỗi bức thư mang dữ liệu và mã căn cước (nội dung thư 
hoặc/và người nhận)
– Gửi và nhận thư có thể diễn ra tại bất cứ thời điểm nào
– Linh hoạt nhưng kém hiệu quả, không đảm bảo tính năng 
thời gian thực 
– Áp dụng cho trao đổi dữ liệu có tính chất ít quan trọng, thích 
hợp cho kiến trúc Client/Server hoặc kiến trúc tự trị.
1
2
1-3 xxxxx yy
2-4 xxxxx zz
3
4
Mailbox