Bài giảng Bước lên luống và xếp bầu (Vườn ươm sinh thái HEPA)

13/01/2012 SPERI-FFS 1
Bước lên luống và xếp bầu
Vườn ươm sinh thái HEPA
13/01/2012 SPERI-FFS 2
Nội dung
I. Bước lên luống
1. Luống gieo ươm
2. Đường đi 
3. Rãnh thoát nước
4. Các bước tiến hành lên luống
II. Xếp bầu
1. Dụng cụ
2. Thực hiện
13/01/2012 SPERI-FFS 3
I. Bước lên luống
13/01/2012 SPERI-FFS 4
1. Luống gieo ươm
Luống là khoảng đất để gieo ươm, xếp bầu ươm
cây, dâm hom và trồng các loại cây giống
• Luống nổi, mặt luống cao hơn mặt rãnh 10 – 50cm
Áp dụng cho vùng có lượng mưa lớn, tập trung, thoát
nước kém
• Luống bằng, mặt luống ngang hoặc cao hơn rãnh (kết
hợp đường đi) 3 -5cm, áp dụng nơi thoát nước tốt;
• Luống chìm, mặt luống thấp hơn rãnh 5 – 10cm, áp
dụng nơi khô hạn, gieo cấy cây ưa ẩm hoặc chịu úng;
13/01/2012 SPERI-FFS 5
1. Luống gieo ươm (tiếp)
• Luống có bề rộng 1-1,2m, chiều dài tùy thuộc
vào địa hình và diện tích lên luống nhưng
thường dài không quá 10m
• Hướng luống tốt nhất là vuông góc với hướng
gió chính, hướng Đông – Tây, nơi đất dốc thì
song song với đường đồng mức để hạn chế ảnh
hưởng xấu do gió, ánh sáng và xói mòn.
13/01/2012 SPERI-FFS 6
2. Đường đi
• Đường đi được bố trí hợp lý,
phân bố đều trong các khu,
thẳng hàng từ khu này đến
khu khác, rộng khoảng 1m
để thuận tiện cho việc
chuyên chở, tập kết các vật
liệu, mặt khác đây là nơi tập
trung chia sẻ, học tập ngay
tại vườn ươm.
• Vườn ươm thường có 2 loại
đường đi: Chính và phụ
Rãnh thoát nước và đường đi
3. Rãnh thoát nước
• Rãnh: Có tác dụng thoát nước khi mưa và đi
lại khi khô
• Rãnh thoát nước ngoài ra còn có tác dụng tích
trữ độ ẩm cho luống ươm khi mưa nhỏ, điều
tiết độ ẩm luống ươm khi thời tiết khô
• Thiết kế rãnh thoát nước thấp hơn so với
đường đi và luống ươm
13/01/2012 SPERI-FFS 7
13/01/2012 SPERI-FFS 8
4. Các bước tiến hành lên luống
• Chọn hướng lên luống:
Hướng Đông - Tây
• Cuốc cỏ làm sạch khu
định lên luống;
• Phơi ải và rắc vôi xử lý
chua
• Sử dụng dụng cụ như
cuốc, xẻng, thước dây
lên luống
13/01/2012 SPERI-FFS 9
Các bước tiến hành lên luống
• Đo đạc để chia luống;
• Cắm cọc định vị, dùng
thước dây bao quanh để tạo
khung luống;
• Vét đất làm rãnh bao
quanh luống theo khung
dây đã đóng;
• Đất được hất đều sang hai
bên luống ươm
• Phần đất lấy đi tạo thành
đường đi
Hình ảnh: Lên luống
13/01/2012 SPERI-FFS 10
Luống ươm và đường đi 40-45cm 1 – 1,2m 40-45cm
13/01/2012 SPERI-FFS 11
Chú ý
• Nếu luống để bầu gieo ươm thì mặt luống phải phẳng và
nén chặt để giữ cho bầu không bị đổ xiêu vẹo và tránh rễ
cây gieo ươm ăn sâu xuống đất;
• Luống gieo hạt sau khi làm xong, lớp đất mặt luống phải
tơi mịn, hạt đất không to quá 2mm, nhất là để gieo các hạt
nhỏ và mặt luống phải phẳng;
• Nếu là các loại hạt quý và các hạt có số lượng ít thì không
cần gieo lên luống mà có thể gieo vào khay gỗ hoặc khay
nhựa để tiện chăm sóc, bảo quản.
• Tùy thuộc vào địa hình, thời tiết của từng vùng để thiết kế
luống ươm khác nhau
13/01/2012 SPERI-FFS 12
II. Xếp bầu
13/01/2012 SPERI-FFS 13
Dụng cụ vận chuyển bầu
• Khay đựng bầu (kết
hợp sử dụng khay gieo
ươm hạt, 60x40cm)
• Xe rùa hoặc các dụng
cụ khác có thể vận
chuyển bầu
13/01/2012 SPERI-FFS 14
Thực hiện
• Dùng cuốc san phẳng
mặt luống,
• Vun lớp đất mặt thành
đống để sử dụng bổ
sung đất vào các bầu bị
thiếu đất, đắp mép bờ
luống, chỗ thấp trên
luống
• Chèn bầu phía ngoài khi
cần thiết
13/01/2012 SPERI-FFS 15
Thực hiện
• Các bầu cùng kích cỡ và
gieo cùng loại cây xếp
cùng nhau để tiện chăm
sóc, theo dõi.
• Xếp so le các bầu ươm
với nhau: Tiết kiệm diện
tích, không bị đổ, hấp
thụ ánh sáng đều nhau
13/01/2012 SPERI-FFS 16
Thực hiện
• Một tay đỡ miệng bầu, một
tay cầm đáy bầu, đặt góc
đáy bầu vào giữa góc hai
đáy bầu hàng trước,
• Dùng bàn tay đẩy bầu vừa
xếp khít vào với các bầu đã
xếp trước;
• Bầu vừa xếp phải thẳng
hàng và đứng bầu
13/01/2012 SPERI-FFS 17
Thực hiện
• Đối với những bầu ngoài cùng ta có thể chèn thêm
đất ở phía tiếp xúc với đất tránh hiện tượng bầu đổ ra
ngoài
• Quá trình xếp bầu kết hợp với làm cỏ và sửa lại bầu
lỏng, thiếu đất, loại bỏ cây yếu và chết
• Sau khi hoàn thành ta sẽ thấy hàng bầu sát với thành
luống so le nhau, mỗi hàng đều có số lượng bầu giống
nhau nên dễ dàng theo dõi, đo đếm.
Lưu ý
• Tùy thuộc vào thời tiết, địa hình, tuổi và giai
đoạn sinh trưởng của từng cây ta xếp bầu ươm
cây con ngoài trời hay trong giàn che
• Đối với mùa hè: Cây con mới được bứng hay
ươm trong bầu cần có giàn che nắng, che mưa
• Đối với mùa đông: Ánh nắng ít ta có thể trồng
hoặc ươm cây con trong bầu ngoài trời không
cần giàn che
13/01/2012 SPERI-FFS 18
13/01/2012 SPERI-FFS 19
Xin chân thành cảm ơn